Οικονομική οδήγηση: 17 τρόποι για μείωση της κατανάλωσης!

Τα 2/3 της κατανάλωσης πετρελαίου στην Ευρώπη αφορούν τις μεταφορές ανθρώπων και αγαθών. Η μισή της ποσότητας αυτής αφορά επιβατικά ΙΧ και μικρά φορτηγά, οχήματα δηλαδή τα οποία χρησιμοποιούνται για μετάβαση και επιστροφή από τον χώρο εργασίας (σε ποσοστό 38%), εξυπηρέτηση αναγκών οικογενειακών επιχειρήσεων (35%) καθώς και για λόγους αναψυχής και κοινωνικές  δραστηριότητες (27%).

Η συνολική απόδοση των οχημάτων ως προς τo θέμα της κατανάλωσης καυσίμων έχει αυξηθεί κατά πολύ τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας των βελτιώσεων, κυρίως στους τομείς της αεροδυναμικής, των υλικών, και των ηλεκτρονικών εξαρτημάτων ελέγχου. Όμως, η μέση κατανάλωση καυσίμου των νεότερων οχημάτων δεν έχει αλλάξει και τόσο, και παραμένει στα επίπεδα των 12 lt/100 km, κάτι που οφείλεται στις αυξητικές τάσεις της κατανάλωσης, προκειμένου να αγοράζονται μεγαλύτερα και επομένως λιγότερο αποδοτικά ως προς την κατανάλωση αυτοκίνητα, φορτηγά, και γενικότερα, οχήματα αναψυχής.

Οι οδηγοί, από τη μεριά τους, εξακολουθούν να οδηγούν όλο και περισσότερο κάθε χρόνο: μέσος όρος 19.120km το 2006, 18.870 km  το 1999,  16.540 km το 1990. Ως συνέπεια αυτών, η ετήσια χρήση βενζίνης ανά όχημα σε ευρωπαϊκό επίπεδο είχε αυξηθεί στα 2.283 λίτρα το 1999, από τα 1.915 λίτρα το 1990. Στατιστικά, ένα τυπικό αυτοκίνητο στην Ευρώπη διανύει περίπου 19.000  ετησίως, καταναλώνει περίπου 2.280 λίτρα βενζίνης, αξίας 3420 € με κόστος  1,5 €/L.

Το αυτοκίνητο, όμως, αποτελεί πλέον αναπόσπαστο στοιχείο της καθημερινότητάς μας, σε σημείο ώστε να είναι πολλές φορές αδύνατο να φανταστούμε τη ζωή μας χωρίς αυτό. Η οικονομική επιβάρυνση όμως που συνεπάγεται η κατοχή ενός οχήματος έχει γίνει, ίδιος τα τελευταία χρόνια, κάθε άλλο παρά αμελητέα. Για πολλούς από εμάς, το να χρησιμοποιούμε λιγότερο το αυτοκίνητο μας, με σκοπό να μειώσουμε το κόστος, δεν είναι επιλογή.  Παρ’ αυτά,  μπορούμε κάνοντας μερικές απλές επιλογές και αλλάζοντας οδηγική συμπεριφορά, να εξοικονομήσουμε χρήματα από την κατανάλωση καυσίμων και την πρόληψη βλαβών.

Γενικές αρχές σχετικά με την κατανάλωση καυσίμου

Στο σημείο αυτό θα αναφερθούμε σε γενικά τεχνικά χαρακτηριστικά των οχημάτων τα οποία είναι άμεσα συνδεδεμένα με την ενεργειακή απόδοση τους και ως αποτέλεσμα με την κατανάλωση καυσίμων. Η παραπάνω εικόνα δείχνει ότι μόλις το ¼ της συνολικής ενέργειας από την καύση αξιοποιείται για την κίνηση του οχήματος.

Το αεροδυναμικό σχήμα, παίζει μεγάλο ρόλο στην κατανάλωση καυσίμου. Στις υψηλές ταχύτητες κίνησης, π.χ. σε αυτοκινητόδρομους ταχείας κυκλοφορίας, το μεγαλύτερο μέρος του καυσίμου που καταναλώνεται, δαπανάται προκειμένου να υπερνικηθεί η αντίσταση που προβάλλει ο αέρας στην κίνηση του οχήματος, η οποία ισούται με την δύναμη που θα πρέπει να εξασκείται στο αυτοκίνητο, ώστε να διατηρεί την ταχύτητά του.

Αυτή η δύναμη αντίστασης είναι ανάλογη του συντελεστή οπισθέλκουσας και της μετωπικής διατομής. Επομένως, για δεδομένη μετωπική επιφάνεια, ένα αεροδυναμικά σχεδιασμένο όχημα με κατάλληλη  γραμμωμένη διατομή, ώστε οι «γραμμές» του αμαξώματος να συμπίπτουν με τις γραμμές ροής του αέρα, παρουσιάζει μικρότερο συντελεστή και επομένως μεγαλύτερη εξοικονόμηση καυσίμου, σε σχέση με ένα «τετραγωνισμένο» όχημα με απότομες γωνίες. Για το ίδιο γενικό περίγραμμα, ένα συμπαγές όχημα παρουσιάζει μικρότερη μετωπική επιφάνεια και επομένως καλύτερη εξοικονόμηση καυσίμου, σε σχέση με ένα μεγαλύτερων διαστάσεων όχημα.

Για συγκεκριμένο μέγεθος κινητήρα, οι μηχανές diesel λειτουργούν με πολύ μεγαλύτερους λόγους συμπίεσης απ’ ότι οι βενζινοκινητήρες και επομένως είναι γενικά  πιο αποδοτικοί ως προς την κατανάλωση. Το μηχανικό σύστημα μετάδοσης ταχύτητας είναι αποδοτικότερο. Χαρακτηριστικό είναι πως ένα αυτοκίνητο με αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων (με εξαίρεση τα τύπου CVT) καταναλώνει τυπικά 1.000 L περισσότερο καύσιμο από ό,τι ένα άλλο με χειροκίνητο σύστημα, λόγω των απωλειών σι οποίες εμφανίζονται στην υδραυλική συναρμογή μεταξύ του κινητήρα και του συστήματος μετάδοσης, όπως επίσης και λόγω του επιπρόσθετου βάρους του αυτοματοποιημένου συστήματος.

Η μετάδοση της κίνησης στους εμπρός τροχούς παρέχει καλύτερο «κράτημα» (λόγω της τοποθέτησης του βάρους του κινητήρα επάνω από τον πρόσθιο άξονα), μειωμένο βάρος (λόγω της απουσίας του άξονα μετάδοσης) και επομένως καλύτερη οικονομία καυσίμου ενώ από πλευράς πρκατικότητας εξασφαλίζει περισσότερο χώρο (απουσία τούνελ μετάδοσης) για τους πίσω επιβάτες. H τετρακίνηση προσφέρει ακόμη καλύτερο κράτημα και δυνατότητα φρεναρίσματος, επομένως ασφαλέστερες συνθήκες οδήγησης σε ολισθηρό οδόστρωμα και οδόστρωμα καλυμμένο με φερτά υλικά (χαλίκια κλπ.). Ωστόσο, η επιπλέον πρόσφυση έχει ως αποτέλεσμα αυξημένο βάρος, αυξημένες απώλειες, λίγο παραπάνω θόρυβο και μεγαλύτερη κατανάλωση καυσίμου.

Τα ελαστικά τύπου radial ελαττώνουν συνήθως την κατανάλωση καυσίμου κατά 5%  με 10%, ελαττώνοντας την αντίσταση κύλισης. Όμως η πίεσή τους θα πρέπει να ελέγχεται τακτικά, επειδή παρόλο που μπορεί εξωτερικά να δείχνουν σε καλή κατάσταση, να είναι εντούτοις μειωμένης εσωτερικής πίεσης.

Τι μπορούμε να κάνουμε πριν την οδήγηση ώστε να μειώσουμε την κατανάλωση;

Υπάρχουν μερικά πράγματα που μπορούν να γίνουν πριν την οδήγηση, τα οποία μπορούν να επιφέρουν σημαντική μείωση στην κατανάλωση και το κόστος καυσίμου του οχήματος κατά τη διάρκεια της οδήγησης. Θα αναλύσουμε παρακάτω μερικά τέτοια μέτρα που μπορούμε να λάβουμε, όπως είναι η χρήση του κατάλληλου τύπου καυσίμου, η ελαχιστοποίηση της «νεκρής» λειτουργίας του κινητήρα, η απομάκρυνση του όποιου περιττού βάρους και η τήρηση του κατάλληλου επιπέδου πίεσης των ελαστικών.

Χρησιμοποιήστε φτηνότερα καύσιμα και ας έχουν μικρό αριθμό οκτανίων. Αρκετοί οδηγοί (ίσως όχι τόσοι πολλοί με την αμόλυβδη να οδεύει προς τα 2 €/lt) συνεχίζουν να επιλέγουν ακριβότερο καύσιμο με τη λογική ότι μάλλον θα είναι καλύτερο για τον κινητήρα. Ωστόσο, σχεδόν όλα τα σύγχρονα αυτοκίνητα έχουν σχεδιαστεί ώστε να λειτουργούν με απλή αμόλυβδη βενζίνη.

Εάν το εγχειρίδιο χρήστη του αυτοκινήτου δεν επισημαίνει τη χρήση «ακριβού» καυσίμου, η χρήση οποιουδήποτε άλλου καυσίμου εκτός από την απλή αμόλυβδη βενζίνη είναι απλά σπατάλη χρημάτων. Ο αριθμός οκτανίων δεν είναι κάποιο μέτρο «ισχύος» ή «ποιότητας» του καυσίμου, αλλά απλώς ένα μέτρο της ανθεκτικότητας του καυσίμου στο «χτύπημα» (κρότος) της μηχανής, το οποίο προκαλείται από την πρόωρη ανάφλεξη.

Παρ’ όλη τη διαφημιστική προώθησή τους,  τα καύσιμα με αυξημένο αριθμό οκτανίων δεν είναι απαραίτητα και καλύτερα καύσιμα· απλώς, είναι ακριβότερα, αφού όπως είπαμε απαιτούν επιπρόσθετη επεξεργασία προκειμένου να ανέλθει ο αριθμός οκτανίων. Ίσως μόνο τα παλαιότερης κατασκευής οχήματα, ενδέχεται να χρειαστούν καύσιμα του αμέσως ανώτερου επιπέδου αριθμού οκτανίων από αυτό που προτείνεται από τον κατασκευαστή, εάν αρχίζει να παρατηρείται σε αυτά κρουστική καύση (πειράκια).

Μην γεμίζετε πλήρως τη δεξαμενή καυσίμου. Το «ξεχείλισμα» του ρεζερβουάρ μπορεί να οδηγήσει σε ανάστροφη ροή του καυσίμου, κατά τη διάρκεια της άντλησής του. Σε θερμές συνθήκες περιβάλλοντος, μια πλήρης δεξαμενή καυσίμου μπορεί να υπερχειλίσει, λόγω της θερμικής διαστολής. Αυτό αποτελεί σπατάλη καυσίμου, μόλυνση του περιβάλλοντος και ενδεχομένως να οδηγήσει σε φθορά του εξωτερικού αμαξώματος.

Επίσης, οι τάπες των ρεζερβουάρ που δεν κλείνουν αεροστεγώς, επιτρέπουν σε μια μικρή ποσότητα βενζίνης να εξατμιστεί. Η διοχέτευση καυσίμου στη δεξαμενή τις πρωινές, δροσερές ώρες, ελαχιστοποιεί τις απώλειες λόγω εξάτμισης. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι κάθε λίτρο εξατμιζόμενου καυσίμου, εκπέμπει τόσους υδρογονάνθρακες στην ατμόσφαιρα, όσο και 2.000 χιλιόμετρα οδήγησης!

Παρκάρισμα σε κλειστό χώρο. Η μηχανή ενός αυτοκινήτου που είναι τη νύχτα παρκαρισμένο σε κλειστό χώρο είναι λιγότερο ψυχρή το επόμενο πρωινό. Αυτό μειώνει τα προβλήματα που σχετίζονται με τη διαδικασία προθέρμανσης του κινητήρα, όπως η εκκίνησή του, η αυξημένη κατανάλωση καυσίμου κατά τη διάρκεια της προθέρμανσης, και η ανάλογη περιβαλλοντική επιβάρυνση. Επιπλέον, κατά τους θερμούς μήνες, ο στεγασμένος χώρος εμποδίζει την άμεση έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και μειώνει σε έναν βαθμό τις απαιτήσεις κλιματισμού του οχήματος. Είναι πολύ θετικό λοιπόν το αυτοκίνητο να σταθμεύεται σε εσωτερικό χώρο, όταν υπάρχει φυσικά  αυτή η δυνατότητα.

Εκκινήστε τον κινητήρα σωστά και περιορίστε την εκτεταμένη λειτουργία στο ρελαντί. Αποφεύγετε τη λειτουργία σε υψηλές rpm ενός κρύου κινητήρα, ώστε να τον ζεστάνετε. Μια μηχανή ζεσταίνεται καλύτερα υπό ελαφρύ φορτίο σε συνθήκες απλής οδήγησης -εν κινήσει- και ο καταλυτικός μετατροπέας αρχίζει -με τον τρόπο αυτόν- νωρίτερα τη λειτουργία του.

Μπορείτε να αρχίσετε να οδηγείτε αμέσως μόλις λειτουργήσει η μηχανή του αυτοκινήτου, αλλά καλό είναι να αποφεύγετε τις μεγάλες επιταχύνσεις και την οδήγηση σε ταχεία κυκλοφορία, προτού ο κινητήρας και το έλαιο λίπανσης αποκτήσουν την ενδεδειγμένη θερμοκρασία λειτουργίας, ώστε να αποφύγετε άσκοπες φθορές του κινητήρα.

Σε ψυχρές συνθήκες περιβάλλοντος, η περίοδος προθέρμανσης είναι αρκετά μεγαλύτερη. Επιπλέον, η κατανάλωση καυσίμου κατά την προθέρμανση είναι αρκετά μεγαλύτερη, και τα εκπεμπόμενα καυσαέρια είναι πολύ περισσότερα. Στους -20°, για παράδειγμα, ένα αυτοκίνητο θα πρέπει να διανύσει απόσταση τουλάχιστον 5 km, ώστε να προθερμανθεί πλήρως. Ένας βενζινοκινητήρας χρησιμοποιεί έως και 50% περισσότερο καύσιμο κατά τη διάρκεια της προθέρμανσης, σε σχέση με ότι καταναλώνει, αφού προθερμανθεί. Η εκπομπή καυσαερίων από μια «κρύα» μηχανή κατά τη διάρκεια της προθέρμανσης είναι πολύ μεγαλύτερες, επειδή οι καταλυτικοί μετατροπείς δεν λειτουργούν προτού φτάσουν στην κανονική θερμοκρασία λειτουργίας τους, η οποία κυμαίνεται γύρω στους 390° C.

Αποφεύγετε τη μεταφορά περιττού βάρους. Έως και 40% μπορεί να αυξηθεί η κατανάλωση του οχήματός μας, αν έχουμε ξεχάσει να αδειάσουμε το πορτμπαγκάζ από κάθε τι περιττό ή αν οδηγούμε το αμάξι υπερφορτωμένο. Κάθε πρόσθετο εξάρτημα και επιπλέον βάρος (π.χ. ξεχασμένα πράγματα στο πορτμπαγκάζ, σχάρες, κ.λ.π.) προκαλούν αύξηση της απαιτούμενης από τον κινητήρα ισχύος και αλλοίωση του αεροδυναμικού συντελεστή, με συνέπεια τις αυξημένες απαιτήσεις σε καύσιμο. Μελέτες έχουνδείξει πως οδηγώντας με 120 km/h και με αποσκευές στη σχάρα οροφής, η κατανάλωση καυσίμου μπορεί να αυξηθεί μέχρι και 39%.

Αποφύγετε την χρήση «μπαγκαζιέρας οροφής».Μερικοί προτιμούν τη χρήση μπαγκαζιέρας οροφής, για τον επιπλέον αποθηκευτικό της χώρο. Όμως, εάν πρέπει να μεταφέρετε κάποια παραπάνω αντικείμενα, είναι προτιμότερο να τα τοποθετήσετε στο εσωτερικό του οχήματος -αντί να χρησιμοποιήσετε μπαγκαζιέρα- ώστε να μειωθεί η αντίσταση του αέρα. Μια φορτωμένη μπαγκαζιέρα οροφής αυξάνει έως και 5% την κατανάλωση καυσίμου σε συνθήκες ταχείας κυκλοφορίας. Ακόμη και η πλέον αεροδυναμικά σχεδιασμένη άδεια τέτοια μπαγκαζιέρα αυξάνει την αντίσταση που παρουσιάζει το όχημα στον αέρα, οπότε αυξάνει και την κατανάλωση καυσίμου. Επομένως, καλό θα είναι να την βγάζουμε, όταν πλέον δεν τη χρειαζόμαστε.

Διατηρείτε την πίεση των ελαστικών στη προβλεπόμενη τιμή πίεσης. Η διατήρηση της σωστής τιμής πίεσης των ελαστικών ενός οχήματος είναι ένας από τους πλέον εύκολους και σημαντικούς τρόπους βελτίωσης της οικονομίας καυσίμου. Εάν ο κατασκευαστής προτείνει ένα διάστημα τιμών πίεσης, η μέγιστη από αυτές θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η αποδοτικότητα του καυσίμου.

Οι πιέσεις των ελαστικών θα πρέπει να ελέγχονται όταν αυτά είναι «κρύα, επειδή η πίεση ενός ελαστικού εξαρτάται από την θερμοκρασία (αυξάνεται κατά 7 kpa για κάθε 6οC ανόδου της θερμοκρασίας). Τα ξεφούσκωτα ελαστικά υπερθερμαίνονται και μειώνουν την οδηγική ασφάλεια, προκαλούν πρόωρη φθορά στα ελαστικά, επηρεάζουν σημαντικά την κατευθυντικότητα του οχήματος και την οικονομία καυσίμου, αυξάνοντας την τριβή κύλισης. Από την άλλη, τα υπερβολικά φουσκωμένα ελαστικά, προκαλούν δυσάρεστες αναπηδήσεις στο οδόστρωμα και επέρχεται ανομοιόμορφη φθορά τους.

Τα ελαστικά χάνουν περίπου 7 kpa (1 psi) πίεσης ανά μήνα, λόγω της διαφυγής αέρα από αυτά, κατά την πρόσκρουσή τους με τις διάφορες ανωμαλίες του οδοστρώματος (λακκούβες, σαμαράκια, φερτά υλικά). Επομένως, συνιστάται ο έλεγχος της πίεσης των ελαστικών τουλάχιστον μια φορά ανά μήνα. Ένα και μόνο ελαστικό, υπολειπόμενο σε πίεση κατά 14 kpa (2 psi) είναι υπεύθυνο για αύξηση κατανάλωσης καυσίμου κατά 1%. Τα ξεφούσκωτα ελαστικά προκαλούν επιβάρυνση στην κατανάλωση, η οποία κυμαίνεται από 5% ως 6%.

Σημαντική είναι επίσης και η ευθυγράμμιση των ελαστικών. Η οδήγηση ενός οχήματος του οποίου ο πρόσθιος άξονας δεν είναι ευθυγραμμισμένος με τον πίσω, αυξάνει την τριβή κύλισης και επομένως την κατανάλωση καυσίμου, ενώ παράλληλα δυσχεραίνει τον έλεγχο και προκαλεί ανομοιόμορφη φθορά ελαστικών. Επομένως, οι τροχοί του οχήματος θα πρέπει να διατηρούνται ευθυγραμμισμένοι κατάλληλα.

Τι μπορούμε να κάνουμε στην διάρκεια οδήγησης;

Η οδηγική συμπεριφορά αποτελεί σημαντικό παράγοντα στην ποσότητα καυσίμου που καταναλώνεται. Η επίδειξη προσοχής κατά την οδήγηση, καθώς και η εφαρμογή μερικών από τις τεχνικές εξοικονόμησης καυσίμου κατά τη διάρκεια της οδήγησης από αυτές που αναφέρουμε παρακάτω, μπορούν εύκολα να επιφέρουν μια εξοικονόμηση καυσίμου της τάξης του 10%, ή και μεγαλύτερη. Μερικές χρήσιμες συμβουλές είναι:

Αποφεύγετε τις Ταχείες Εκκινήσεις και τις Απότομες Στάσεις. Όσο και αν σας αρέσει οι βίαιες επιταχύνσεις από στάση ή εν κινήσει έχουν ως αποτέλεσμα άσκοπη κατανάλωση, φθορά ελαστικών και γενικότερη καταπόνηση μηχανικών μερών. Επίσης, το απότομο φρενάρισμα (ειδικά όταν φτάνουμε σε σημείο να επέμβει το ABS) προκαλεί πρόωρη φθορά στα τακάκια του συστήματος πέδησης και ενδέχεται ο οδηγός να χάσει τον έλεγχο του οχήματος. Από την άλλη, οι ομαλές εκκινήσεις και επιβραδύνσεις εξοικονομούν καύσιμο, μειώνουν τη φθορά, ελαττώνουν τη ρύπανση και αποτελούν δείγμα καλής συμπεριφοράς και σεβασμού προς τους υπόλοιπους οδηγούς.

Ο μύθος της κατηφόρας με «νεκρά». Στα  παλαιότερης τεχνολογίας αυτοκίνητα τα οποία χρησιμοποιούσαν εξαερωτήρα (καρμπυρατέρ) για την έκχυση καυσίμου στον κινητήρα, πράγματι πετύχαιναν μεγαλύτερη οικονομία καυσίομου τοποθετώντας “νεκρά” στο κιβώτιο ταχυτήτων στη διάρκεια κατηφόρας (αλλιώς οι rpm παρέμεναν ψηλά και ο εξαερωτήρας αντλούσε καύσιμο).

Αντιθέτως, στα νέας τεχνολογίας αυτοκίνητα, τα οποία διαθέτουν ηλεκτρονικό έλεγχο ψεκασμού καύσιμου, δεν συμβαίνει το ίδιο. Πλέον τα αυτοκίνητα είναι εφοδιασμένα με ηλεκτρονικό εγκέφαλο ο οποίος χρησιμοποιεί την τεχνολογία «fuel cut off», διακόπτοντας την παροχή καυσίμου όταν η κινητική ενέργεια του οχήματος επαρκεί για την λειτουργία του κινητήρα. Έτσι, η κατανάλωση καυσίμου στην κατηφόρα, όταν στο κιβώτιο υπάρχει ταχύτητα, είναι μηδενική.

Αν εμείς επιλέξουμε να βγάλουμε την ταχύτητα στην κατηφόρα, τότε ο κινητήρας “απομονώνεται” από το υπόλοιπο όχημα και επομένως  θα χρειαστεί να αντλήσει καύσιμο για να δουλέψει στο “ρελαντί” (η κατανάλωση είναι υψηλότερη έστω και αν το αυτοκίνητο ρολάρει με νεκρά και δεν εμποδίζεται η κίνηση του από την αντίσταση της μετάδοσης με κουμπωμένη σχέση). Από την άλλη, αν η κλίση είναι τόσο μεγάλη και το ρολάρισμα συνεχόμενο μπορεί να υπάρξει κάποιο μικρό όφελος στην κατανάλωση αλλά, εκτός των άλλων, είναι επικίνδυνο για τον αποτελεσματικό έλεγχο του οχήματος να οδηγούμε χωρίς ταχύτητα.

Οδηγείτε σε μέσες ταχύτητες. Η αποφυγή υπερβολικά υψηλής ταχύτητας σε ανοικτούς δρόμους έχει ως αποτέλεσμα ασφαλέστερη οδήγηση και καλύτερη οικονομία καυσίμου. Κατά την κίνηση σε αυτοκινητόδρομους ταχείας κυκλοφορίας, πάνω από το 50% της ισχύος η οποία παράγεται από τον κινητήρα, δαπανάται για την υπερνίκηση της αντίστασης του αέρα (για την εκτόπιση δηλαδή του αέρα από την πορεία του οχήματος).

Η αντίσταση του αέρα και επομένως η κατανάλωση καυσίμου αυξάνεται με ταχείς ρυθμούς στις ταχύτητες άνω των 88 km/h. Κατά μέσο όρο, η κατανάλωση αυξάνεται κατά 10% στην ταχύτητα των 100 km/h και κατά 20% στα 110km/h, σε σχέση με το επίπεδο κατανάλωσης καυσίμου στα 90 km/h.

Η παραπάνω συζήτηση δε θα πρέπει βέβαια να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι όσο μικρότερη είναι η ταχύτητα κίνησης ενός οχήματος, τόσο μεγαλύτερη η οικονομία καυσίμου, επειδή κάτι τέτοιο δεν είναι αληθές. Το σύνολο των χιλιομέτρων τα οποία μπορεί να διανύσει κανείς ανά λίτρο καυσίμου ελαττώνεται δραματικά, για ταχύτητες κάτω των 50 km/h. Επιπλέον, κίνηση με ταχύτητα κάτω της ταχύτητας των υπόλοιπων οχημάτων, ενδέχεται να προκαλέσει ατυχήματα. Επομένως, θα πρέπει να οδηγούμε σε μέσες ταχύτητες, τόσο για οδική ασφάλεια, όσο και για βέλτιστη οικονομία καυσίμου.

Διατήρηση σταθερής ταχύτητας πορείας. Η κατανάλωση καυσίμου ελαχιστοποιείται κατά την οδήγηση με σταθερή ταχύτητα σε μέσα επίπεδα τιμών. Κάθε φορά που «σανιδώνουμε το γκάζι», μεγάλη ποσότητα καυσίμου αντλείται προς τους κυλίνδρους του κινητήρα. Το όχημα θα πρέπει να επιταχύνεται σταδιακά και ομοιόμορφα, λόγω του ότι κάθε επιπλέον επιτάχυνση αναγκάζει μεγαλύτερη ποσότητα καυσίμου να εισέρχεται στον κινητήρα.

Αποφεύγετε την ξαφνική επιτάχυνση και επιβράδυνση (εκτός εκτάκτων περιστάσεων). Είναι προτιμότερη η σταδιακή επιτάχυνση κατά την προσπέραση άλλων οχημάτων, ή κατά την είσοδο σε λωρίδες ταχείας κυκλοφορίας. Το «σανίδωμα» του γκαζιού αναγκάζει τον κινητήρα να μεταβεί σε μια «κατάσταση λειτουργίας εμπλουτισμένου καυσίμου» κι αυτό σημαίνει σπατάλη καυσίμου. Στην οδήγηση εντός πόλης, περίπου το μισό της απόδοσης του κινητήρα χρησιμοποιείται για την επιτάχυνση. Αν η επιτάχυνση έχει να κάνει αυτοκίνητο με μηχανικό κιβώτιο τότε θα πρέπει οι στροφές του κινητήρα να κρατούνται σε χαμηλές τιμές.

Εκτιμήστε τις κυκλοφοριακές συνθήκες και αποφύγετε τις συμφορήσεις. Ο οδηγός μπορεί να ελαττώσει ως και κατά 10% την κατανάλωση καυσίμου, εάν κάνει σωστή εκτίμηση των κυκλοφοριακών καταστάσεων και αν προσαρμόσει κατάλληλα την ταχύτητα κίνησής του, αποφεύγοντας να έρθει ξαφνικά αντιμέτωπος με κυκλοφοριακή συμφόρηση και επομένως να φρενάρει ή να επιταχύνει ξαφνικά.

Οι επιταχύνσεις και οι επιβραδύνσεις σπαταλούν καύσιμο. Τα φρεναρίσματα και οι απότομες στάσεις μπορούν να κρατηθούν στο ελάχιστο, αν για παράδειγμα, τηρούνται οι αποστάσεις μεταξύ των οχημάτων, καθώς και με το να επιβραδύνουμε το όχημα σταδιακά, «αφήνοντας το γκάζι» όταν πλησιάζουμε σε κόκκινο σηματοδότη, σε ένα σήμα SΤΟΡ ή σε αργή κυκλοφορία μπροστά μας.

Αυτό το «χαλαρό» στυλ οδήγησης, πέρα από το ότι είναι ασφαλέστερο, εξοικονομεί επιπλέον καύσιμο και χρήμα, μειώνει τη ρύπανση του περιβάλλοντος, τη φθορά των ελαστικών και των φρένων, και (τις περισσότερες φορές) εκτιμάται από τους υπόλοιπους οδηγούς. Επιτρέποντας μια άνετη προσέγγιση του οχήματος στον προορισμό του, κάνει πιο εύκολη την αποφυγή της άσκοπης ταλαιπωρίας.

Αποφεύγετε τη μόνιμη τοποθέτηση του πέλματος στο πεντάλ του συμπλέκτη κατά τη διάρκεια της οδήγησης. Αν  το αριστερό μας πόδι συνηθίζουμε να ακουμπάμε το πεντάλ του  συμπλέκτη, ελαττώνεται η υδραυλική πίεση στους δίσκους (του συμπλέκτη), προκαλώντας τη φθορά τους, οπότε αργότερα αυτοί αρχίζουν να «πατινάρουν». Και πάλι, έχουμε σπατάλη καυσίμου.

Απενεργοποίηση της μηχανής αντί της λειτουργίας στο ρελαντί. Η περιττή λειτουργία ηρεμίας κατά την περίοδο μακρών στάσεων (όπως π.χ. κατά την αναμονή συνεπιβάτη, ή κατά την εξυπηρέτηση από κάποια θυρίδα, κατά την ακινησία σε μποτιλιάρισμα κλπ.), σημαίνει άσκοπη σπατάλη καυσίμου και πρόκληση φθοράς του κινητήρα (μεγαλύτερης φθοράς από αυτή που προκαλείται όταν το όχημα κινείται!).

Επομένως, είναι προτιμότερο να σβήσουμε τη μηχανή, από το να την αφήνουμε να λειτουργεί στο «ρελαντί». Η λειτουργία ηρεμίας για χρόνο άνω του ενός λεπτού καταναλώνει πολύ περισσότερο καύσιμο, από ότι το σβήσιμο και η επανεκκίνηση  του κινητήρα. Άρα αν θέλουμε να μείνουμε σταματημένοι για πάνω από 1 λεπτό, σβήνουμε τον κινητήρα. Εδώ την κατανάλωση βελτιώνουν τα συστήματα stop/start (αρκεί να μην επιβαρύνουν την συνολική αγορά του αυτοκινήτου εξανεμίζοντας το όφελος).

Σποραδική χρήση του κλιματιστικού. Το κλιματιστικό του αυτοκινήτου καταναλώνει σημαντική ισχύ και επομένως αυξάνει την κατανάλωση καυσίμου κατά 3% έως 4%, κατά τη διάρκεια οδήγησης σε λεωφόρους, αλλά ως και κατά 10% σε οδήγηση εντός πόλης.

Η βέλτιστη εναλλακτική λύση αντί της χρήσης του κλιματιστικού, είναι η παροχή φρέσκου αέρα στο εσωτερικό του οχήματος, μέσω των αεραγωγών του αμαξώματος, με ενεργοποίηση της κυκλοφορίας του αέρα στο σύστημα εξαερισμού, ενώ τα παράθυρα και η ηλιοροφή παραμένουν κλειστά. Αυτή η διάταξη αποδίδει  για ανεκτές καιρικές συνθήκες και εξοικονομεί τη μεγαλύτερη δυνατή ποσότητα καυσίμου, εφόσον τότε ο συμπιεστής του συστήματος κλιματισμού βρίσκεται εκτός λειτουργίας.

Όμως, σε θερμότερες συνθήκες, ο εξαερισμός από μόνος του δεν είναι σε θέση να προσφέρει επαρκή κλιματισμό. Στην περίπτωση αυτή, μπορούμε να δοκιμάσουμε να ανοίξουμε παράθυρα και ηλιοροφή, κάτι που μάλλον θα λύσει το πρόβλημα σε συνθήκες πόλης, αλλά όχι και σε συνθήκες ταχείας κυκλοφορίας, (άνω των 90  km/h) επειδή τότε η αντίσταση του αέρα κατά την κίνηση του οχήματος, η οποία επιβαρύνεται από τα ανοικτά παράθυρα στις μεγάλες ταχύτητες, δαπανά περισσότερο καύσιμο, απ’ ότι το σύστημα κλιματισμού.

Επομένως, σε συνθήκες ταχείας κυκλοφορίας, θα πρέπει να έχουμε τα παράθυρα και την ηλιοροφή κλειστά και τον κλιματισμό σε λειτουργία, προκειμένου να εξοικονομήσουμε καύσιμα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα στην περίπτωση των νέων, αεροδυναμικά σχεδιασμένων οχημάτων.

Επιπλέον, τα περισσότερα συστήματα κλιματισμού διαθέτουν μια θέση λειτουργίας «μέγιστης απόδοσης» ή «ανακυκλοφορίας», κατά την οποία περιορίζεται η εξωτερικά προσφερόμενη ποσότητα θερμού αέρα, η οποία και θα πρέπει να ψυχθεί, οπότε έχουμε μείωση της κατανάλωσης καυσίμου για τις ανάγκες του κλιματισμού. ‘Ένα παθητικό μέτρο μείωσης της ανάγκης κλιματισμού είναι η στάθμευση του οχήματος σε σκιερό χώρο, με τα παράθυρα ελαφρώς ανοικτά, ώστε να υπάρχει μια μικρή κυκλοφορία αέρα.

Τι μπορούμε να κάνουμε μετά την οδήγηση;

Ένα άτομο για να διατηρεί την κατάστασή του σε αποδοτικό και υγιή βαθμό πρέπει να φροντίζει διάφορες παραμέτρους (π.χ. σωστή διατροφή, διατήρηση σωματικού σφρίγους, τακτικός προληπτικός ιατρικός έλεγχος κ.λ.π.). Τα οχήματα είναι μια εντελώς ανάλογη περίπτωση. Η τακτική τους συντήρηση βελτιώνει την απόδοσή τους, διατηρεί τις διανυόμενες αποστάσεις μεταξύ ανεφοδιασμών, μειώνει τη ρύπανση του περιβάλλοντος, μειώνει το κόστος επισκευών και παρατείνει τη διάρκεια ζωής του κινητήρα. Μικρά ποσά χρόνου και χρήματος, τα οποία αποφεύγουμε να ξοδέψουμε σήμερα, ενδέχεται να κοστίσουν αύριο πολύ περισσότερο, σε αυξημένες καταναλώσεις καυσίμου, επισκευών και ανταλλακτικών.

Η κατάλληλη συντήρηση, όπως π.χ. ο έλεγχος στάθμης υγρών (έλαιο κινητήρα, αντιψυκτικό, έλαιο κιβωτίου μετάδοσης, φρένα, υδραυλικό σύστημα υποβοήθησης οδήγησης, νερού υαλοκαθαριστήρα, κλπ.), ο έλεγχος μηχανικής αντοχής ιμάντων του κινητήρα, ο έλεγχος καταπόνησης ή εμφάνισης ρωγμών σε στόμια, ιμάντες, καλώδια, ο τακτικός έλεγχος πίεσης ελαστικών, η τακτική λίπανση των κινούμενων εξαρτημάτων, η αντικατάσταση φθαρμένων και καταπονημένων φίλτρων (αέρα, καυσίμου, ελαίου), είναι παράγοντες μεγιστοποίησης της αποδοτικότητας του καυσίμου .

Τα «στομωμένα» φίλτρα αέρα αυξάνουν την κατανάλωση καυσίμου (έως και  10%)  αλλά και τη μόλυνση του αέρα, περιορίζοντας την κυκλοφορία του αέρα στον κινητήρα, οπότε θα πρέπει να αντικαθίστανται.Η καθαρότητα του λιπαντικού παρατείνει τη διάρκεια ζωής του κινητήρα, μειώνοντας τις φθορές οι οποίες προκαλούνται από την τριβή, απομακρύνοντας τα διάφορα οξέα, τη σκουριά, καθώς και άλλες επιβλαβείς θερμοκρασίες από τον κινητήρα. Επίσης, το έλαιο λίπανσης αυξάνει την απόδοση, μειώνει την κατανάλωση καυσίμου, και την περιβαλλοντική επιβάρυνση. Το έλαιο λίπανσης ψύχει τον κινητήρα, παρέχει μια περιοχή μόνωσης μεταξύ των τοιχωμάτων του κυλίνδρου και του θαλάμου καύσης και των εμβόλων, και εμποδίζει το σκούριασμα της μηχανής.

Επομένως, το έλαιο και το φίλτρο ελαίου, θα πρέπει να αντικαθίστανται κατά τις συστάσεις του κατασκευαστή του οχήματος. Έλαια ειδικά παρασκευασμένα για εξοικονόμηση καυσίμου με ειδική σήμανση, περιέχουν συγκεκριμένα πρόσθετα, τα οποία ελαττώνουν τις τριβές και αυξάνουν την οικονομία καυσίμου του οχήματος κατά 3% ή και περισσότερο.

Εν κατακλείδι, μπορούμε να εξοικονομήσουμε καύσιμα, χρήματα και να προστατεύσουμε το περιβάλλον:

-αγοράζοντας ένα ενεργειακά οικονομικό όχημα
-ελαχιστοποιώντας τις απαιτήσεις μετακίνησης με το αυτοκίνητο
-έχοντας συναίσθηση της κατανάλωσης καυσίμου κατά τη διάρκεια της οδήγησης
-συντηρώντας με επιμέλεια τα οχήματά μας

Τα μέτρα αυτά παρέχουν τα επιπλέον πλεονεκτήματα της αυξημένης οδικής ασφάλειας, μείωσης του κόστους συντήρησης και επέκτασης της διάρκειας ζωής του οχήματος.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

-Συγγράμματα : Yunus A. Cengel, Michael A. Boles,Θερμοδυναμική για μηχανικούς, 7η Έκδοση, Εκδόσεις Τζιόλα, Θεσσαλονίκη

-Διαδικτυακοί τόποι : http://www.ecodriving.gr/.  http://www.fueleconomy.gov