Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα συνεχίζουν να απολαμβάνουν σημαντικές φορολογικές απαλλαγές, αλλά όσο αυξάνεται η παρουσία τους στους δρόμους, τόσο μεγαλώνει και η συζήτηση για το κατά πόσο είναι δίκαιο να μη συμμετέχουν στο κόστος χρήσης του οδικού δικτύου.
Τα τελευταία χρόνια, η Πολιτεία -όπως και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες- έχει δώσει γενναία κίνητρα για την αγορά ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Η μηδενική κατανάλωση καυσίμου, η απουσία εκπομπών ρύπων και η αθόρυβη λειτουργία τους τα καθιστούν μια θετική πρόταση για το περιβάλλον και την αστική μετακίνηση. Μαζί με τις επιδοτήσεις αγοράς, όμως, συνοδεύονται από πλήρη απαλλαγή από τα τέλη κυκλοφορίας, ελεύθερη είσοδο στον Δακτύλιο, μειωμένη φορολογία σε εταιρικές χρήσεις και πρόσβαση σε προνόμια στάθμευσης.
Ωστόσο, πλέον τα ηλεκτρικά δεν είναι μια «εναλλακτική» για λίγους. Οι ταξινομήσεις τους αυξάνονται σταθερά και, όσο βελτιώνονται η αυτονομία και η υποδομή φόρτισης, τόσο ενισχύεται η θέση τους στην αγορά. Σε αρκετές χώρες της Ευρώπης και σε κάποιες κατηγορίες -όπως τα εταιρικά αυτοκίνητα ή τα SUV υψηλού κόστους- τα ηλεκτρικά έχουν σχεδόν κυριαρχήσει.
Αυτό δημιουργεί ένα νέο ερώτημα: από τη στιγμή που χρησιμοποιούν το ίδιο οδικό δίκτυο, με το ίδιο βάρος και τις ίδιες απαιτήσεις για φθορές, γιατί να εξαιρούνται από τη συνεισφορά στα τέλη κυκλοφορίας; Ειδικά όταν πολλά ηλεκτρικά είναι μεγάλα και βαριά, με βάρος που ξεπερνά τους 2 τόνους, επιβαρύνοντας περισσότερο το οδόστρωμα από ένα μικρό αυτοκίνητο με κινητήρα εσωτερικής καύσης.
Η αρχική λογική πίσω από τις απαλλαγές ήταν η ενίσχυση της μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση. Όμως, αυτή η μετάβαση προχωρά και έχει αρχίσει να ωριμάζει. Το 2024, τα αμιγώς ηλεκτρικά έφτασαν σε διψήφιο ποσοστό επί των συνολικών ταξινομήσεων, ενώ σε αρκετές ευρωπαϊκές χώρες ξεπερνούν πλέον τα συμβατικά μοντέλα σε πωλήσεις. Όσο προχωρά αυτή η αλλαγή, τόσο μειώνεται και η ανάγκη για οικονομικά προνόμια.
Δεν είναι λίγοι εκείνοι που προτείνουν ένα νέο μοντέλο τελών, όχι με βάση τις εκπομπές ρύπων, αλλά με βάση τη χρήση: δηλαδή χιλιόμετρα που διανύονται, βάρος του αυτοκινήτου, ή και συμμετοχή στο κόστος συντήρησης του οδικού δικτύου. Ένα τέτοιο σύστημα θα μπορούσε να είναι πιο δίκαιο και να αντικαταστήσει την οριζόντια λογική των σημερινών τελών, που χρεώνουν το ίδιο ποσό είτε οδηγείς κάθε μέρα είτε το αυτοκίνητο μένει παρκαρισμένο όλο τον χρόνο.
Η ηλεκτροκίνηση χρειάζεται στήριξη, αλλά χρειάζεται και εξορθολογισμό. Τα μηδενικά τέλη για ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν μπορούν να διαρκέσουν επ’ αόριστον. Ίσως, ήρθε η ώρα να σχεδιαστεί ένα νέο πλαίσιο που να αντιμετωπίζει τα ηλεκτρικά ως ισότιμους χρήστες του δρόμου – όχι μόνο με δικαιώματα, αλλά και με αντίστοιχες υποχρεώσεις.
-
-
-
-
-
-
