Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναθεωρεί τον στόχο για 100% μηδενικές εκπομπές το 2035, επιτρέποντας πωλήσεις αυτοκινήτων με θερμικούς κινητήρες υπό αυστηρούς περιβαλλοντικούς και βιομηχανικούς όρους.
Μετά από χρόνια πιέσεων από τη βιομηχανία και δεδομένων των καθυστερήσεων στην υιοθέτηση της ηλεκτροκίνησης, η Ευρωπαϊκή Ένωση αναπροσαρμόζει επίσημα τη στρατηγική της για την αυτοκίνηση από το 2035 και μετά.
Το αρχικό σχέδιο για 100% μείωση των εκπομπών CO₂ αντικαθίσταται πλέον από έναν στόχο 90%, δίνοντας έτσι περιθώριο να συνεχιστούν οι πωλήσεις αυτοκινήτων με θερμικούς κινητήρες, αρκεί να τηρούνται συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Το υπόλοιπο 10% των εκπομπών θα πρέπει να αντισταθμίζεται από τη χρήση βιοκαυσίμων, e-fuels και πράσινων υλικών όπως ο χάλυβας χαμηλών εκπομπών άνθρακα, με την πρόσθετη προϋπόθεση ότι η παραγωγή θα γίνεται εντός Ευρώπης.
Η απόφαση αυτή, που παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 16 Δεκεμβρίου, έχει στόχο να προσφέρει τεχνολογική ευελιξία και να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής αυτοκινητοβιομηχανίας, ενώ παράλληλα στηρίζει τις περιβαλλοντικές δεσμεύσεις της Ένωσης για το 2050.
Οι νέοι κανόνες επιτρέπουν την περαιτέρω χρήση υβριδικών τεχνολογιών (PHEV, MHEV, E-REV) και ακόμη και καθαρά θερμικών κινητήρων, εφόσον καλύπτονται από τις προβλεπόμενες περιβαλλοντικές αντισταθμίσεις.
Η πρόεδρος της Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαιρέτισε την έγκριση του νέου πακέτου ως αποτέλεσμα διαλόγου με κατασκευαστές, μετόχους και συνδικάτα. Αντίστοιχα, ο εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Επιτροπής, Στεφάν Σεζουρνέ, επεσήμανε την ανάγκη γρήγορης έγκρισης για να διασφαλιστεί η σταθερότητα στον κλάδο.
Το μέτρο έρχεται ως απάντηση στην πραγματικότητα της αγοράς: μέχρι το τέλος του 2025, η διείσδυση των BEV φτάνει μόλις το 18%, με ανισότητες ανά χώρα. Σε αρκετά κράτη της Βόρειας Ευρώπης οι ηλεκτρικές πωλήσεις ξεπερνούν το 50%, αλλά σε άλλες – κυρίως στη Νότια και Ανατολική Ευρώπη – παραμένουν σε μονοψήφια ποσοστά. Η έλλειψη υποδομών φόρτισης, το υψηλό κόστος των ηλεκτρικών και η αβεβαιότητα στην αυτονομία αποδείχθηκαν ανασταλτικοί παράγοντες.
Η πίεση για αλλαγές προήλθε κυρίως από τη Γερμανία και την Ιταλία, με τον Γερμανό καγκελάριο Φρίντριχ Μερτς και την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι να ζητούν αναθεώρηση του πλάνου. Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, Μάνφρεντ Βέμπερ, είχε προαναγγείλει πως θα υπάρξει εξαίρεση, και η πρόβλεψη αυτή πλέον γίνεται επίσημη πολιτική.
Επιπλέον, η ΕΕ εισάγει ένα σύστημα super credits για μικρά ηλεκτρικά αυτοκίνητα που παράγονται στην Ευρώπη, δίνοντας τους μεγαλύτερη αξία στον υπολογισμό των στόχων. Κάθε τέτοιο αυτοκίνητο θα μετρά ως 1,3 μονάδες, βοηθώντας έτσι τους κατασκευαστές να καλύψουν τα όρια εκπομπών. Το μέτρο θυμίζει την ιαπωνική λογική των Kei Cars, χωρίς όμως να θεσπίζεται αντίστοιχη κατηγορία.
Οι κατασκευάστριες καλούνται επίσης να προσαρμοστούν στις νέες απαιτήσεις για εμπορικά van, που θα έχουν χαμηλότερους στόχους εκπομπών και θα υπολογίζονται με μέσο όρο περιόδου 2030-2032, όπως ήδη προβλέπεται για τα επιβατικά.
Από την άλλη, η Επιτροπή απέρριψε αιτήματα για πάγωμα του utility factor στα plug-in υβριδικά, καθώς έρευνες έδειξαν ότι οι οδηγοί δεν τα φορτίζουν αρκετά, με αποτέλεσμα υψηλότερες πραγματικές εκπομπές.
Η βιομηχανία εμφανίζεται διχασμένη: η Volkswagen χαρακτήρισε το σχέδιο ρεαλιστικό, η Renault είδε θετικά τα κίνητρα για μικρά EV, ενώ η BMW προειδοποιεί ότι οι ποσοστώσεις για εταιρικούς στόλους και οι στόχοι CO₂ ενδέχεται να δημιουργήσουν τεχνητές λύσεις χωρίς ουσία. Αντίθετα, η Volvo – που είχε δεσμευτεί να περάσει πλήρως στην ηλεκτροκίνηση αλλά έκανε πίσω – δήλωσε πως το πακέτο θέτει σε κίνδυνο την ευρωπαϊκή ανταγωνιστικότητα.
Η περιβαλλοντική οργάνωση Transport & Environment ήταν ιδιαίτερα επικριτική: χαρακτήρισε την επιλογή της ΕΕ ως «πολύπλοκη» αντί για ξεκάθαρη, προσθέτοντας πως «κάθε ευρώ που επενδύεται σε υβριδικά, δεν επενδύεται σε ηλεκτρικά», τη στιγμή που η Κίνα προηγείται σημαντικά στην αγορά BEV.
Η απόφαση αυτή εντάσσεται στο ευρύτερο σχέδιο στήριξης του κλάδου, που περιλαμβάνει επίσης:
- Αναθεώρηση των στόχων του 2030 και 2035
- Κανόνες για τοπικό περιεχόμενο και προτεραιότητα σε ευρωπαϊκή παραγωγή
- Χρηματοδότηση καινοτομίας στις μπαταρίες
- Πλατφόρμα για software-defined οχήματα
- Υποστήριξη αυτόνομης οδήγησης επιπέδου 3, αρχικά στη Γερμανία
Με τον διάλογο να έχει ξεκινήσει ήδη από την άνοιξη του 2025, η ΕΕ επιχειρεί να συνδυάσει την περιβαλλοντική μετάβαση με τη διατήρηση θέσεων εργασίας, την αποφυγή εξάρτησης από ασιατικές αλυσίδες εφοδιασμού και την ενίσχυση της τεχνολογικής ανεξαρτησίας.
Το αποτέλεσμα είναι ένα νέο πλαίσιο που αναγνωρίζει τις πραγματικές προκλήσεις της αγοράς και διατηρεί το όραμα για πράσινη μετάβαση, χωρίς να βασίζεται σε απόλυτες απαγορεύσεις, αλλά σε μεταβατικές λύσεις με συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
-
-
-
-
-
-
