Ηλεκτρικό & κοινόχρηστο: Όλοι οι καλοί χωράνε; [blog]

Το αυτοκίνητο του μέλλοντος θα είναι ηλεκτρικό, κοινόχρηστο και θα σε πηγαίνει στη δουλειά σου ατσαλάκωτο επειδή θ’ αναλαμβάνει ακόμα και την οδήγηση…

Επιτρέψτε μου να διαφωνήσω. Ας δούμε το μέλλον μέσα από τα μάτια του Γιωργάκη, του αυριανού μέσου Έλληνα που δεν θέλει ν’ αποκτήσει ΙΧ, αλλά να πηγαίνει στη δουλειά του με το ΔΧ αυτοκίνητο της φωτογραφίας. Όπως βλέπετε, δεν είναι ο μόνος ενδιαφερόμενος, γι’ αυτό και για να λειτουργήσει το όλο εγχείρημα (και να μειωθεί το κόστος σε προσιτά επίπεδα, αλλιώς θα πάει με ταξί) θα πρέπει να προσέρχεται στην εργασία του περίπου την ίδια ώρα με 2-3 ανθρώπους ακόμα.

Πρώτη κίτρινη κάρτα, καθώς η Ελλάδα είναι από τις λίγες χώρες στον κόσμο που δεν υπάρχει ένα σταθερό δίωρο ωρών αιχμής, αλλά τουλάχιστον 4ωρο, στο οποίο ο κόσμος προσέρχεται στην εργασία του. Αντίστοιχα πολλές είναι και οι ώρες αποχώρησης. Είναι ένα μεγάλο πρόβλημα αυτό, όχι όμως ανυπέρβλητο οπότε πάμε παρακάτω.

Τα άτομα αυτά θα πρέπει να λειτουργούν σε παραπλήσιο μήκος κύματος. Θα πρέπει να έχουν τις ίδιες αντιλήψεις περί θερμοκρασίας στην καμπίνα, μουσικής που θα παίζει, καπνίσματος ή μη κλπ. Αλλιώς η άνετη μετακίνηση μετατρέπεται σε εφιαλτικό ταξίδι με την πεθερά. Πώς θα σας φαινόταν να φτάνατε παγάκι στη δουλειά, υπό τη μουσική υπόκρουση κλαρίνων, μέσα σε έναν τεκέ; Ή να φτάνατε κυριολεκτικά τελευταίος και καταϊδρωμένος, με νεύρα τσατάλια από το heavy metal και να μην μπορείτε να κάνετε ούτε ένα τσιγάρο; Σαφώς και χρησιμοποιώ ακραία παραδείγματα, τα οποία όμως έχουμε όλοι αντιμετωπίσει σε ένα ταξίδι μαζί με αγνώστους.

Πάμε τώρα να δούμε το κόστος, γιατί αν σου έρχεται ακριβότερα, δεν έχει νόημα να κινείσαι με ΔΧ όχημα. Ένα τέτοιο κοινόχρηστο όχημα θα πρέπει να ανήκει σε κάποια εταιρεία, η οποία θα το παρέχει στο κοινό για να βγάλει κέρδος. Η τιμή του αυτοκινήτου θα έχει -λογικά- κάποια έκπτωση σε σχέση με το αν το αγόραζε ένας ιδιώτης.

Μόνο που αυτόματα μιλάμε για καινούριο αυτοκίνητο, άρα για ακριβό αυτοκίνητο σε σχέση με ένα αντίστοιχων προδιαγραφών μεταχειρισμένο. Στα επιπλέον μηνιαία έξοδα σε σχέση με τους ιδιώτες που θα το αποκτήσουν, ο χρήστης του ΔΧ θα έχει να πληρώσει το μερίδιό του στη μικτή ασφάλεια (υποχρεωτική), στο υψηλότερο κόστος συντήρησης στο εξουσιοδοτημένο δίκτυο συνεργείων (υποχρεωτικό), αλλά και στα λειτουργικά έξοδα και τα κέρδη της εταιρείας που του το παραχώρησε.

Σαφώς και δεν έχει νόημα να αναφέρουμε υπολογισμούς, καθώς τα νούμερα διαφέρουν σημαντικά από κατηγορία σε κατηγορία, ωστόσο τα όποια πλεονεκτήματα της κοινοκτημοσύνης χάνονται λόγω των αυξημένων λειτουργικών εξόδων του ΔΧ.

Στην περίπτωση που το ΔΧ είναι ηλεκτρικό, όπως όλοι έχουν βαλθεί να μας πείσουν, κάποιος θα πρέπει να αναλαμβάνει τη φόρτισή του. Εύκολο θα σκεφτείτε, κάθε βράδυ θα επιστρέφει στα γραφεία της εταιρείας. Μόνο που μέχρι να λειτουργήσει η αυτόνομη οδήγηση, κάποιος θα πρέπει να το πηγαίνει το βράδυ και να το παίρνει πίσω το πρωί. Ποιος θα προθυμοποιηθεί να το κάνει; Αυτός! 1-0.

Απευθυνόμενος σε όσους διαβάζουν και έχουν δίπλωμα οδήγησης, υπάρχει κάποιος που πιστεύει ότι σε αυτή τη ζωή θα μετακινηθεί στην Ελλάδα με αυτόνομο όχημα; Θυμάστε τι έπαθε ο κυριούλης που έκανε το γύρο του κόσμου με το Tesla Model 3 σε λειτουργία αυτόματου πιλότου; Θυμάστε σε ποια ευρωπαϊκή χώρα τράκαρε; Θέλετε να μου πείτε τι συμπέρασμα θα βγάζει ο υπολογιστής του αυτόνομου αυτοκινήτου διαβάζοντας τις διάτρητες πινακίδες στην Κρήτη για παράδειγμα; Χειρότερα κι από μεθυσμένο Κρητικό θα πηγαίνει.

Για να μην ρωτήσω πόσο μεγάλες θα είναι οι εγκαταστάσεις της κάθε εταιρείας και σε ποια άδεια οικόπεδα θα οικοδομηθούν ώστε να φιλοξενήσουν τα περισσότερα από 500-700.000 ΔΧ αυτοκίνητα που θα χρειαστούν για να εξυπηρετήσουν το κοινό μόνο στην Αττική; Ή τα διπλάσια από αυτά στην περίπτωση που αφήνεις το αυτοκίνητο για να φορτίσει το βράδυ και φεύγεις με ένα άλλο με πλήρως φορτισμένη μπαταρία. Αυτή τη στιγμή, στην Αττική μόνο, κυκλοφορούν περίπου 3 εκ. αυτοκίνητα. Υποθέτοντας ότι θα βρεθούν τα οικόπεδα ή ότι θα γίνουν οι απαιτούμενες αλλαγές σε υπάρχοντα κτίρια, ποιος νομίζετε ότι θα πληρώσει το κόστος; Ο χρήστης του ΔΧ αυτοκινήτου φυσικά.

Επίσης θα πρέπει να δούμε ποιος θα αναλάβει το κόστος της επένδυσης για τη δημιουργία των σταθμών φόρτισης. Σήμερα, το κόστος αυτό είναι 90-150.000 ευρώ, χωρίς το κόστος αγοράς ή ενοικίασης της γης, για όποιον επιθυμεί να γίνει συνεργάτης της Tesla. Στο μέλλον, το κόστος αυτό είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα μειωθεί, ενώ εξίσου βέβαιη είναι και η αύξηση στην τιμή του ρεύματος λόγω της κατακόρυφης αύξησης της ζήτησης που θα φέρει στα όριά του το σύστημα ηλεκτροδότησης (σε όλο τον κόσμο, όχι μόνο στην Ελλάδα).

Άντε και ανέλαβαν το κόστος αποκλειστικά οι μεγάλες ελληνικές εταιρείες όπως η Motor Oil και τα Ελληνικά Πετρέλαια, για ρωτήστε τους παππούδες σας πόσο χρόνο έκαναν για να πάνε από την Αθήνα στη Θεσσαλονίκη πριν από μερικές δεκαετίες. Περίπου 10 με 11 ώρες, αν θυμάμαι καλά. Τέρμα γκάζι θα θεωρείται αυτό, καθώς θα πρέπει να σταματήσεις τουλάχιστον δύο φορές για να φορτίσεις τη μπαταρία.

Καταλήγω με το πρώτο που αναφέρουν όλοι ως μειονέκτημα, τη βαθιά ριζωμένη στο μυαλό του Έλληνα αντίληψη περί ιδιοκτησίας (αυτοκινήτου, σπιτιού κτλ). Αυτό πιστεύω ότι εύκολα αλλάζει, εάν το κόστος χρήσης του ΙΧ αυξηθεί περισσότερο. Κάτι που εν μέρει έχει αποδειχθεί την τελευταία 5ετια από τις μαζικές καταθέσεις πινακίδων.

Ας υποθέσουμε λοιπόν ότι τη χρυσή εποχή της οικονομικής ανάπτυξης μετά τους Ολυμπιακούς είχε λειτουργήσει το σύστημα του ΔΧ αυτοκινήτου. Πολύς κόσμος θα είχε πουλήσει το ΙΧ ώστε να μετακινηθεί φθηνότερα και πιο άνετα με το ΔΧ. Και μετά ήρθε η κρίση, έχασε τη δουλειά του (οι πιο ζορισμένοι οικονομικά θα επιλέξουν το ΔΧ, όχι οι ζάμπλουτοι) και δεν μπορεί να διαθέσει τα χρήματα για τη μετακίνηση με το ΔΧ. Με το ισχύον καθεστώς, τουλάχιστον σου μένει ένα παλιό πλέον, έστω και κακοσυντηρημένο αυτοκίνητο για τις μετακινήσεις σου. Ενώ στη μοντέρνα εκδοχή, σε περίπτωση που κάτι δεν πάει καλά καταλήγεις στα δημόσια μέσα μεταφοράς ή στα ποδαράκια σου.

Μην με παρεξηγήσετε, το μέλλον πάει προς τα εκεί. Δεν προσπαθώ να πείσω κανέναν ότι ο ήλιος θα δύσει στην ανατολή. Απλά δεν μπορώ ν’ ακούω αδιαμαρτύρητα όσους προσπαθούν να μας πείσουν ότι οι αλλαγές αυτές έρχονται άμεσα. Στην Ελλάδα, για τους λόγους που ανέφερα, αλλά και για αρκετούς ακόμα, αυτή η νέα μόδα θα καθυστερήσει μερικές δεκαετίες σε σχέση με τον υπόλοιπο πολιτισμένο κόσμο και είναι πιθανό στο ενδιάμεσο να έχει έρθει κάποια άλλη νέα μόδα, πιο κοντά στις δικές μας συνήθειες, την οποία θα προτιμήσουμε να υιοθετήσουμε.