Οι περισσότεροι θυμούνται την ημέρα που έφυγε. Αλλά στις 21 Μαρτίου του 1960, στη συνοικία Σαντάνα του Σάο Πάολο η οικογένεια da Silva υποδέχεται το δεύτερο παιδί της. Το αγόρι, το οποίο θα φώναζαν χαϊδευτικά «Beco», επέδειξε από νωρίς έφεση στον αθλητισμό και όταν θα έφτανε στην ηλικία των τεσσάρων ετών ο πατέρας του θα του δώριζε ένα καρτ…
Αυτό το πρώτο, υποτυπώδες, αυτοσχέδιο αγωνιστικό, του οποίου ο «κινητήρας» προερχόταν από μια μηχανή κουρέματος του γκαζόν, ήταν η απαρχή της ενασχόλησης του μικρού Beco με τον μαγικό κόσμο της μηχανοκίνησης. Στα επόμενα 30 χρόνια που ήταν γραφτό να μείνει στον πλανήτη Γη, το αγόρι θα γινόταν επαγγελματίας οδηγός αγώνων, νικητής αμέτρητων τροπαίων και λαϊκός ήρωας στην πατρίδα του.
Θα ενέπνεε, θα δίχαζε αλλά και θα συγκινούσε όσο λίγες προσωπικότητες το παγκόσμιο κοινό, αφήνοντας μια κληρονομιά που με το πέρασμα του χρόνου τον έχει εδραιώσει ακόμη και στις συνειδήσεις ανθρώπων οι οποίοι έχουν μικρή σχέση με τον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Θα γινόταν ο Ayrton Senna da Silva.
Στις επόμενες γραμμές σας παρουσιάζουμε μια ανθολογία στιγμών από τη ζωή του μεγάλου Βραζιλιάνου σε μια προσπάθεια να αποκρυπτογραφήσουμε μια πολυσύνθετη, ενίοτε αντιφατική, αλλά βεβαιότατα γοητευτική προσωπικότητα.
Α. Καταβολές και πρώτες αναλαμπές μεγαλείου…
Πολυπρωταθλητής στα καρτ: Αφού για 5 χρόνια θα συμμετείχε σε… αυτοσχέδιους αγώνες με τους παιδικούς του φίλους, είχε έρθει η ώρα να αποκτήσει το πρώτο «αληθινό» καρτ. Προηγούμενος του ιδιοκτήτης όχι άλλος από τον Emerson Fittipaldi τον οποίον ο Ayrton θα γνώριζε λίγο αργότερα διατηρώντας έκτοτε στενούς δεσμούς μαζί του. Θα έπρεπε, ωστόσο, να περιμένει μέχρι το 1973 για να του επιτραπεί να συμμετάσχει στον πρώτο επίσημο αγώνα του.
Ο Milton da Silva θα προσελάμβανε, μάλιστα, έναν Ισπανό πρώην στρατιωτικό μηχανικό, τον Lucio Pascoal Gascon «Tche» για να ασχολείται αποκλειστικά με το αγωνιστικό του γιού του. «Στους αγώνες ερχόταν μόνο για να κερδίσει. Οι άλλοι δεν υπήρχαν για εκείνον, μόνο η νίκη μετρούσε.
Αναζητούσε συνεχώς την τελειότητα» θα θυμόταν ύστερα από χρόνια ο Ισπανός. Μια προσέγγιση την οποίαν ο Senna θα διατηρούσε σε όλη τη διάρκεια της καριέρας του. Ο Ayrton έτρεξε σε τοπικά, εθνικά, Νότιας Αμερικής αλλά και παγκόσμια πρωταθλήματα καρτ μέχρι και το 1982, κερδίζοντας τα όλα, πλην του τελευταίου, αρκετές φορές.
Πρώτη μετακίνηση στη Μεγάλη Βρετανία: Ο Ayrton da Silva (όπως ήταν γνωστός μέχρι και το 1981) είχε ήδη κάνει εντύπωση σε πολλές ομάδες μεγαλύτερων κατηγοριών, για την εκπληκτική του ταχύτητα αλλά και τη σοβαρότητα με την οποίαν προσέγγιζε τους αγώνες.
Η Van Diemen (ομάδα που συμμετείχε στα πρωταθλήματα της Formula Ford) τον είχε προσκαλέσει ήδη από το 1980 στους κόλπους της. Ο Ayrton τότε, ύστερα από συμβουλή της οικογένειάς του, είχε αρνηθεί αλλά την επόμενη χρονιά θα γινόταν μέλος της, ακολουθώντας τα χνάρια του Fittipaldi.
Το 1981 κερδίζει 12 από τους 20 αγώνες στους οποίους συμμετέχει στα 1.600 κυβικά. Οι πιέσεις, όμως, από την Βραζιλία για επαναπατρισμό και ανάληψη πόστου στις οικογενειακές επιχειρήσεις συνεχίζονταν.
Ο κύβος ερρίφθη: Με τη λήξη της αγωνιστικής σεζόν του 1981 ο Ayrton γυρίζει στο Sao Paolo και πείθει τον πατέρα του πως το πεπρωμένο του βρίσκεται στον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Ο Milton da Silva υποχωρεί, βρίσκοντας μάλιστα και χορηγούς για την καριέρα του γιού του.
Το 1982 επιστρέφει στη Μεγάλη Βρετανία και στη Formula Ford στα 2.000 κυβικά σπάζοντας κάθε ρεκόρ (ενδεικτικά αναφέρουμε ότι κέρδισε 22 από τους 28 αγώνες στους οποίους συμμετείχε) ενώ χρησιμοποιεί για πρώτη φορά και το επίθετο της μητέρας του (Senna) το οποίο θα κρατήσει μέχρι το τέλος.
Από το σημείο αυτό η πορεία του είναι λίγο πολύ προδιαγεγραμμένη. Το 1983 αγωνίζεται στην Formula 3 με την West Surrey Racing, κερδίζοντας το πρωτάθλημα έπειτα από μεγάλη μάχη με τον Martin Brundle ενώ αργότερα την ίδια χρονιά επικρατεί και στο Grand Prix του Macau (φωτ).
Νίκη πάση θυσία: Ο Ayrton επέδειξε από νωρίς, πλην του εκπληκτικού του ταλέντου και μία αθεράπευτη… αντιπάθεια για τη δεύτερη θέση. Χαρακτηριστικό που ενίοτε τον οδηγούσε σε αψυχολόγητες ενέργειες όπως η ακόλουθη (και παραλίγο μοιραία) σύγκρουση με τον Brundle.
Πρώτες δοκιμές Formula 1 και η επιλογή της Toleman: Όπως ήταν αναμενόμενο, ο Ayrton πολιορκούνταν από πολλές ομάδες της Formula 1. Τον χειμώνα του 1983 θα δοκίμαζε με τις Williams (φωτ), McLaren, Brabham αφήνοντας εξαιρετικές εντυπώσεις, αλλά ήθελε να μπει στο παιχνίδι με τους δικούς του όρους και αυτούς μόνο η Toleman μπορούσε να τους ικανοποιήσει.
Ήταν μία έξυπνη κίνηση από την πλευρά του Βραζιλιάνου καθώς θα είχε τον απαραίτητο χρόνο προσαρμογής χωρίς την πίεση που ασκείται στις μεγάλες ομάδες, αν και η TG184 απείχε πολύ από τα κορυφαία μονοθέσια.
Β. Καθιέρωση…
Μονακό 1984: Παραδόξως, ο άνθρωπος που μισούσε τη δεύτερη θέση θα γινόταν γνωστός στο ευρύ κοινό ακριβώς με μία τέτοια. Στις 3 Ιουνίου του 1984, η βροχή στον αγώνα του Πριγκιπάτου είναι καταρρακτώδης. Ο Mansell κάνει λάθος και εγκαταλείπει ενώ προηγείται, οι Prost και Lauda οδηγούν επιφυλακτικά και η Toleman στα χέρια του Ayrton φαντάζει το κορυφαίο μονοθέσιο του grid.
Ο ρυθμός του καταιγιστικός, προσπερνάει τους πάντες από την 13 θέση εκκίνησης, επιδεικνύοντας για πρώτη φορά, τις θρυλικές αργότερα, ικανότητες του στο βρεγμένο. Ο αγώνας διακόπτεται πριν προλάβει να προσπεράσει τον Prost για την πρώτη θέση αλλά ο Ayrton έχει ήδη επιδώσει τα διαπιστευτήριά του.
Κάθε χιλιοστό μετράει: Στο Grand Prix του Ντάλας, την ίδια χρονιά ο Ayrton θα χτυπούσε στον τοίχο ενώ βρισκόταν στην 4η θέση και έδειχνε ικανός για πόντιουμ. Γυρνώντας στα pits ισχυρίστηκε ότι ο τοίχος είχε μετακινηθεί προς την αγωνιστική γραμμή αφήνοντας άφωνους τους ανθρώπους της ομάδας του.
Ο Pat Symonds, μηχανικός αγώνα για το μονοθέσιό του Senna (αργότερα θα περνούσαν από τα χέρια του και οι Schumacher, Alonso), θυμάται: «Από όλες τις πιθανές και απίθανες δικαιολογίες που είχα ακούσει από οδηγούς αυτή ήταν η πιο εξωφρενική. Και το εκπληκτικό ήταν ότι, τελικά, είχε δίκιο!».
Το Ντάλλας ήταν ένα τυπικό σιρκουί πόλης των ΗΠΑ στο οποίο η διαδρομή χαρασσόταν με τσιμεντένια μπλοκ τα οποία σε αρκετά σημεία βρίσκονταν ανάμεσα σε παράλληλα τμήματα της χάραξης. «Κάποιος είχε επαφή με τον τοίχο από την άλλη μεριά της διαδρομής μετακινώντας το τσιμεντένιο μπλοκ κατά λίγα χιλιοστά προς την αντίθετη κατεύθυνση. Και οδηγούσε (σ.σ. ο Senna) με τέτοια ακρίβεια ώστε αυτά τα λίγα χιλιοστά καθόριζαν το αν θα χτυπούσε τον τοίχο ή όχι!» συμπληρώνει ο Symonds.
Team Lotus: Το ειδύλλιο του Ayrton με την Lotus είχε ξεκινήσει ήδη από το 1983, όταν ο team manager της ομάδας, Peter Warr τον είχε προσεγγίσει προορίζοντάς τον ως αντικαταστάτη του Mansell. Ο κύριος χορηγός της ομάδας, όμως, JPS επιθυμούσε έναν Βρετανό οδηγό οπωσδήποτε κι έτσι η συμφωνία είχε αναβληθεί.
Μετά από μια εντυπωσιακή πρώτη σεζόν, στη διάρκεια της οποίας θα κατακτούσε άλλα δύο πόντιουμ, είχε φτάσει η ώρα για τον Ayrton να αγωνιστεί με μία κορυφαία ομάδα. Η Lotus βρισκόταν σε περίοδο αναγέννησης με πολλούς ταλαντούχους σχεδιαστές και μηχανικούς στις τάξεις της και το επιθετικό στυλ του Ayrton έδεσε αρμονικά μαζί τους. Για τα επόμενα 3 χρόνια θα γινόταν ο ηγέτης της Lotus, με 6 νίκες, 16 pole positions και πολλές εμφανίσεις που θα τον καθιστούσαν ως ένα από τα «μεγάλα ονόματα» του grid.
Διεκδικητής: Αν οι δύο πρώτες σεζόν του στη Formula 1 είχαν αναδείξει τις ικανότητες του Ayrton σε κατατακτήριες δοκιμές και στο βρεγμένο, η σεζόν του 1986 τον κατέταξε στους μελλοντικούς παγκόσμιους πρωταθλητές. Διεκδίκησε επί ίσοις όροις το πρωτάθλημα με την εκπληκτική 98Τ από τις ισχυρότερες Williams και τις πιο αξιόπιστες McLaren κατακτώντας 2 νίκες και 8 pole positions.
Έμεινε στο κυνήγι του τίτλου μέχρι και δύο αγώνες πριν το τέλος αλλά η αναξιοπιστία της Lotus σε συνδυασμό με την μεγαλύτερη εμπειρία πολλών αντιπάλων υπέσκαψαν την προσπάθειά του. Είχε γίνει σαφές στους πάντες, ωστόσο, ότι ο νεαρός Βραζιλιάνος ήταν αποφασισμένος να αφήσει το δικό του στίγμα στην ιστορία του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
Η πρώτη από τις έξι: Το Grand Prix του Μονακό είναι ίσως ο αγώνας που έρχεται αμέσως στο μυαλό κάθε φίλου της F1 όποτε αναφέρεται το όνομα του Senna. Το 1984 τον είχε «προλάβει» η κόκκινη σημαία, το 1985 εγκατέλειψε έχοντας ξεκινήσει από την pole και το 1986 είχε αρκεστεί στην 3η θέση. Στις 31 Μαΐου του 1987, όμως, τίποτε δεν μπόρεσε να σταθεί ανάμεσα στον Ayrton και την πρώτη του νίκη στο σιρκουί του Πριγκιπάτου.
Θα ακολουθούσαν άλλες πέντε από το 1989 ως το 1993, ξεπερνώντας το ρεκόρ του Graham Hill και χρίζοντας τον «Βασιλιά του Μονακό». Η 99T, με την οποία πέτυχε εκείνη την πρώτη νίκη δεν ήταν το ίδιο ανταγωνιστική με τις προκατόχους της, ενώ και η Lotus δυσκολευόταν να συγκεντρώσει τους απαραίτητους πόρους ώστε να ανέβει επίπεδο. Είχε έρθει το πλήρωμα του χρόνου για το επόμενο βήμα στην καριέρα του φιλόδοξου Ayrton.
Γ. Στην κορυφή του κόσμου…
Παγκόσμιος: Ο Ron Dennis της McLaren είχε καταφέρει να «κλέψει» τους κινητήρες της Honda από τη Williams για το 1988 και αυτό που απέμενε ήταν ο αντικαταστάτης του Johansson που θα πλαισίωνε τον Prost. Ο Dennis αλλά και οι άνθρωποι της Honda επιθυμούσαν αυτός να είναι ο πρωταθλητής του 1987, Nelson Piquet ο οποίος διατηρούσε άριστες σχέσεις με τον Ιάπωνα κατασκευαστή.
Ο Alain, όμως, επέμενε πως έπρεπε να πάρουν τον Senna. Ο ίδιος ισχυρίζεται πώς είχε στο μυαλό του το συμφέρον της ομάδας και ενδεχομένως να είναι ειλικρινής. Ίσως να ήθελε να αναμετρηθεί με το μεγάλο ταλέντο της επόμενης γενιάς, ίσως να φοβόταν ότι ο Piquet θα του έκανε την ομάδα… Williams.
Όπως και να έχει το πράγμα, τα αφεντικά πείστηκαν να υπογράψουν τον Ayrton και αυτή ήταν η αρχή της μεγαλύτερης μονομαχίας στην ιστορία του σπορ. Ο Prost σίγουρα στην αρχή προσέγγισε τον Senna ως μέντορας αλλά δεν είχε καταλάβει ότι, πιθανότατα, το μεγαλύτερο κίνητρο του Βραζιλιάνου ήταν να κερδίσει τον ίδιο τον Alain.
Με την MP4/4 να μην έχει ανταγωνιστή, ήταν ξεκάθαρο στον Senna πώς αυτή ήταν η ευκαιρία της ζωής του για να γίνει παγκόσμιος πρωταθλητής. Έτσι, ο Ayrton θα προσπαθούσε από την αρχή να «κερδίσει» τόσο την ομάδα όσο και τη Honda, ενώ ο ανταγωνισμός με τον teammate του θα έφτανε σε δυσθεώρητα ύψη οδηγώντας και τους δύο στα όριά τους. Οι επόμενες τρεις σεζόν της Formula 1 θα είχαν τον ίδιο τίτλο: Prost εναντίον Senna.
Εναντίον του Prost I: Το 1988 είναι η χρονιά που ο Ayrton κατακτά το πρώτο του πρωτάθλημα. Οι δύο McLaren-Honda κερδίζουν τους 15 από τους 16 αγώνες της χρονιάς, ο τίτλος γίνεται από νωρίς εσωτερική υπόθεση των οδηγών της Βρετανικής ομάδας και ο Senna θριαμβεύει. Η ταχύτητά του, ιδίως στα δοκιμαστικά, ήταν πολλές φορές σοκαριστική και η «όλα ή τίποτα» προσέγγιση του στους αγώνες ευνοήθηκε από το σύστημα βαθμολόγησης στο οποίο προσμετρούσαν μόνο τα έντεκα καλύτερα αποτελέσματα για κάθε οδηγό.
Έτσι στην πρώτη του σεζόν με την McLaren καταφέρνει να επιβληθεί του Prost ο οποίος είχε κάνει κι αυτός μία από τις καλύτερες χρονιές του, με 7 νίκες και έχοντας συγκεντρώσει περισσότερους πόντους συνολικά από ότι ο Senna.
Η νίκη που εξασφάλισε στον Ayrton τον πρώτο του τίτλο ήρθε στον προτελευταίο αγώνα της χρονιάς, στη Σουζούκα και ήταν η 8η που θα επιτύγχανε το 1988. Μέσα στα highlights της σεζόν είναι η εκπληκτική του οδήγηση στο βρεγμένο Σίλβερστοουν αλλά και η μεγαλειώδης επικράτηση του στο Σπα, ενώ κανείς δεν μπορεί να ξεχάσει και το λάθος του στην Portier κατά το Grand Prix του Μονακό εκείνης της χρονιάς.
Εναντίον του Prost II: Την ως έναν βαθμό ευγενή άμιλλα της προηγούμενης σεζόν θα διαδεχόταν ο ακραίος και πολλές φορές επικίνδυνος ανταγωνισμός του 1989. Μία πρόγευση της νέας χρονιάς είχε δοθεί ήδη το 1988 στο Εστορίλ όταν ο Senna είχε κλείσει επικίνδυνα και αντιαθλητικά τον Prost. Από την Ίμολα, όμως, και για το υπόλοιπο της σεζόν οι δύο μονομάχοι θα βρίσκονταν μαζί μόνο στα debrief της ομάδας, με την ένταση ανάμεσά τους να αυξάνεται εκθετικά όσο η σεζόν πλησίαζε προς την ολοκλήρωσή της.
Ο Ayrton ήθελε να εδραιώσει τη θέση του στην McLaren, ο Prost ήθελε να αντεπιτεθεί και το αποτέλεσμα ήταν να μπει στην μέση η μικροπολιτική, με τον Ayrton να κερδίζει εν τέλει την διελκυστίνδα ισχύος αναγκάζοντας τον Alain να κλείσει με τη Ferrari για το 1990.
Ο Γάλλος, όμως, θα κατακτούσε το πρωτάθλημα εκείνης της σεζόν, έχοντας να αντιμετωπίσει εκτός του Ayrton και την McLaren η οποία θα στρεφόταν ουσιαστικά εναντίον του μόλις εκείνος ανακοίνωσε την συμφωνία με την Scuderia. Ο Senna θα έπαιρνε 13 από τις 16 poles εκείνης της χρονιάς και 6 νίκες (μία παραπάνω από τον Prost) όμως λάθη και προβλήματα αξιοπιστίας τον είχαν φέρει σε μειονεκτική θέση πριν το Ιαπωνικό Grand Prix.
Ο Ayrton έπρεπε να κερδίσει και τους δύο εναπομείναντες αγώνες για να στεφθεί πρωταθλητής όμως ο Alain αφαιρώντας το Gurney flap από την πίσω αεροτομή του ενώ βρισκόταν στο grid, τον προσπερνά στην εκκίνηση και παίρνει την πρωτοπορία. Ο Ayrton δοκιμάζει τα πάντα για να τον φτάσει σε όλη τη διάρκεια του αγώνα αλλά ο Γάλλος μοιάζει απλησίαστος.
Στον 46ο γύρο και ύστερα από υπερπροσπάθεια, ο Ayrton έχει καταφέρει να βρεθεί σε απόσταση βολής από τον Prost οπότε και αποφασίζει να τα παίξει όλα για όλα και βουτάει από αρκετά πίσω στην εσωτερική του Prost πριν το Casio triangle. Ο Prost κλείνει πονηρά την πόρτα και το αποτέλεσμα είναι να βρεθούν και οι δύο εκτός.
Ο Γάλλος εγκαταλείπει αλλά ο Ayrton, με τη βοήθεια των κριτών, επανέρχεται στην πίστα, αλλάζει αεροτομή και οδηγώντας σαν να μην υπάρχει αύριο προλαβαίνει να περάσει τον Nannini (που είχε βρεθεί στην πρώτη θέση) 3 γύρους πριν την καρό σημαία. Εις μάτην όμως. Θα ακυρωνόταν μετά τον τερματισμό λόγω του ότι είχε «κόψει» το σικέιν κατά την επαναφορά του στην πίστα από τους κριτές. Ο Senna και η McLaren είναι έξαλλοι με την απόφαση και η ένταση θα μεταφερόταν σε όλη τη διάρκεια της επόμενης σεζόν. Όσο για το ποιος φταίει για το επίμαχο συμβάν, είναι ακόμη θέμα προς συζήτηση…
Εναντίον του Prost III: Η Ferrari 641 στα χέρια του Prost αποδεικνύεται ένα εξαιρετικό μονοθέσιο και ο Ayrton θα πρέπει να παλέψει για άλλη μια χρονιά με τον Γάλλο. Η αρχή της σεζόν ανήκει στον Alain αλλά από το Γερμανικό Grand Prix και μετά ο Senna εκμεταλλευόμενος και τη συνολική ανωτερότητα της MP4/5B, θα βρεθεί σε θέση ισχύος.
Για άλλη μια φορά ο τίτλος θα κρινόταν στη Σουζούκα, αλλά τα γεγονότα που διαδραματίστηκαν εκεί χρήζουν ειδικής αναφοράς. Ο Ayrton θα κατακτούσε το δεύτερο πρωτάθλημα της καριέρας του με 6 νίκες και δηλώνοντας: «Δεν είναι καθόλου άσχημο το συναίσθημα…»
Κυρίαρχος: Με τη Ferrari να αποπροσανατολίζεται από τις εσωτερικές διαμάχες και την Williams, η οποία ήταν η μόνη άλλη ομάδα που διέθετε ανταγωνιστικό μονοθέσιο στο grid να βρίσκεται σε φάση αναδόμησης, ο Ayrton θα τρέξει στο μεγαλύτερο μέρος του 1991 χωρίς πραγματικό αντίπαλο.
Προσθέτει 7 νίκες και 8 poles στο παλμαρέ του με αποκορύφωμα την συγκλονιστική του νίκη στο Ιντερλάγκος, την πρώτη στην πατρίδα του. Μετά από 8 χρόνια στην κορωνίδα του μηχανοκίνητου αθλητισμού, είναι ο πιο δημοφιλής οδηγός και απολαμβάνει στάτους ανάλογο των προηγούμενων θρύλων του σπορ!
Δ. Συλλεκτικές εμφανίσεις.
Εστορίλ 1985: Η πρώτη νίκη του Ayrton θα ερχόταν στον δεύτερο του μόλις αγώνα με τη Lotus και θα έμενε στην ιστορία ως μία από τις μεγαλύτερες εμφανίσεις στο βρεγμένο. Ξεκινώντας από την pole, χάθηκε μπροστά και έπειτα από 67 γύρους θα έπαιρνε πρώτος την καρό σημαία έχοντας ρίξει γύρο στους πάντες πλην του δεύτερου Alboreto.
Ωστόσο, τον Ayrton θα τον απασχολούσε κάτι άλλο μόλις καταλάγιαζε η σκόνη από τους πανηγυρισμούς. Στη διάρκεια του αγώνα είχε χάσει για λίγο τον έλεγχο και βγήκε στιγμιαία στο γρασίδι. Παρά το εκπληκτικό του σώσιμο αυτό που θα του έμενε ήταν ότι ένα τέτοιο λάθος δε θα το επέτρεπε ξανά στον εαυτό του.
Σουζούκα 1988: Ο Ayrton κάνει άσχημη εκκίνηση από την pole και πέφτει 14ος. Με μία επική οδήγηση προσπερνά όποιον βρίσκει μπροστά του για να φτάσει γρήγορα πίσω από τον Prost. Στον 27ο γύρο εκμεταλλευόμενος το ψιλόβροχο και την Rial του De Cesaris που μπλοκάρει τον teammate του, παίρνει την πρωτοπορία για να κατακτήσει το πρώτο του παγκόσμιο πρωτάθλημα.
Ιντερλάγκος 1991: Η Ζακαρεπαγκουά δεν ήταν ποτέ τυχερή για τον Ayrton, αλλά με τον αγώνα να μεταφέρεται στο Σάο Πάολο, ιδιαίτερη πατρίδα του Senna, ο Βραζιλιάνος ήταν αποφασισμένος να δώσει τέλος στην «κατάρα».
Έχοντας χάσει την 3η, την 4η και την 5η σχέση από το κιβώτιο, με τον Patrese να τον καταδιώκει και τις κράμπες να κάνουν την εμφάνισή τους στη διάρκεια του αγώνα, ο Ayrton έδωσε κυριολεκτικά και την ψυχή του για να κερδίσει τον αγώνα της πατρίδας του. Η ένταση της προσπάθειας του και η επακόλουθη εξάντλησή ήταν εμφανείς ακόμη και στο πόντιουμ (φωτ).
Ντόνινγκτον 1993: Η πιο διάσημη, ίσως, νίκη του Ayrton, φυσικά υπό βροχή. Ξεκινώντας από την 4η θέση, πέφτει στιγμιαία 5ος αλλά αντεπιτίθεται και προσπερνά τους Wendlinger, Schumacher, Hill και Prost πριν καν συμπληρωθεί ο πρώτος γύρος. Όπως και στο Εστορίλ θα έριχνε γύρο σε όλους εκτός από τον δεύτερο Hill.
Κάθε pole position: Κάθε μία από τις 65 pole positions που κατέκτησε ο Ayrton αποτελεί ένα masterclass οδήγησης στο απόλυτο όριο της πρόσφυσης. Ίσως θα ήταν φρονιμότερο αντί να σχολιάσουμε περεταίρω, απλώς να τον απολαύσουμε…
Ε. Το ζενίθ και το ναδίρ.
Χερέθ 1990: Κατατακτήριες δοκιμές Παρασκευής. Η Lotus 102 του Martin Donnelly, πιθανότητα λόγω προβλήματος στην πίσω ανάρτηση, βγαίνει από το δρόμο στην ταχύτατη στροφή 14. Η σύγκρουση είναι σφοδρή, το κάθισμα του οδηγού βγαίνει από το μονοθέσιο και η ζωή του Donnelly φαίνεται πώς κρέμεται από μία κλωστή. Ένας από τους πρώτους που φτάνει στο σημείο είναι ο Ayrton.
Παρκάρει την McLaren του και περιμένει το ιατρικό επιτελείο υπό τον φίλο του Sid Watkins να φτάσει. Είναι εκεί παρακολουθώντας και βοηθώντας όπως μπορεί σε όλο το χρονικό διάστημα που παρέχονται οι πρώτες βοήθειες στον οδηγό της Lotus.
Με την επανέναρξη της διαδικασίας βγαίνει πρώτος και κατεβάζει τον χρόνο της pole position κατά 1 δευτερόλεπτο. Μη γνωρίζοντας αν ο Donnelly θα επιζούσε, ήθελε κατά κάποιο τρόπο να «πάρει το αίμα του Martin πίσω» από την πίστα. Εκείνος ο γύρος στα δοκιμαστικά του Ισπανικού Grand Prix έγινε αποκλειστικά για τον Martin.
Αργότερα, αφού είχε μάθει ότι ο Donnelly θα γινόταν καλά, συζήτησε για ώρα με τον Watkins, προσπαθώντας να μάθει πώς θα μπορούσε να βοηθήσει αν κάποτε συνέβαινε κάτι παρόμοιο. Επισκέφτηκε τον Martin στο νοσοκομείο αργά το απόγευμα και μόνο τότε, λίγο πριν γυρίσει στο ξενοδοχείο, μπόρεσε να ξεσπάσει…
Σουζούκα 1990: Φαντάζει το λιγότερο αντιφατικό, ότι τρεις μόλις εβδομάδες μετά το παραπάνω περιστατικό, ο ίδιος άνθρωπος θα έριχνε εσκεμμένα με πάνω από 200 χλμ/ώρα το μονοθέσιό του επάνω σε εκείνο του Prost λίγες στιγμές μετά την εκκίνηση του Ιαπωνικού Grand Prix, χωρίς να αναλογιστεί τις πιθανές συνέπειες μιας τέτοιας πράξης.
Θεωρώντας, δικαιολογημένα ενδεχομένως, ότι είχε υπονομευτεί από την άρνηση των διοργανωτών να μετακινήσουν την pole στην αγωνιστική γραμμή (αν και η αλήθεια είναι ότι σε όλους τους προηγούμενους αγώνες βρισκόταν στο ίδιο σημείο) και ενθυμούμενος την ακύρωση του το 1989 αποφάσισε να πάρει το νόμο στα χέρια του αδιαφορώντας πλήρως για την δική του ασφάλεια, των συναθλητών του αλλά και των θεατών. Έτσι θα έγραφε, δυστυχώς, την πιο μαύρη σελίδα της καριέρας του· μιας καριέρας η οποία είχε να επιδείξει πέρα από τις πάμπολλες στιγμές μεγαλείου και συμπεριφορές ασύλληπτου κυνισμού.
Εναντίον του Stewart: Δύο εβδομάδες μετά τα γεγονότα της Σουζούκα έλαβε χώρα η διάσημη συνέντευξη του Ayrton με τον Jackie Stewart. Εκεί ο Senna, ο χαρισματικότερος επικοινωνιακά οδηγός στην ιστορία του σπορ, προσπάθησε να δικαιολογήσει τις πράξεις του με την φράση: «If you no longer go for a gap that exists, you’re no longer racing driver». Φράση η οποία στα χρόνια μας, δυστυχώς, έχει γίνει «μπακαλιάρος» πρώτης τάξεως.
Ο Ayrton είχε θυμώσει τόσο πολύ με τον Stewart ώστε μετά το τέλος της συνέντευξης του είπε ότι δε θα του ξαναμιλούσε ποτέ. Ωστόσο, προς τιμήν του, θα αναθεωρούσε 1,5 χρόνο αργότερα τηλεφωνώντας στον Jackie και ζητώντας τη βοήθειά του για την βελτίωση της ασφάλειας στους αγώνες.
Σπα 1992: Η εμπειρία της Χερέθ του 1990 είχε αποτυπωθεί βαθιά στο μυαλό του Ayrton και η μοίρα τα έφερε έτσι ώστε να χρειαστεί να βοηθήσει έναν συναθλητή του, σώζοντας κατά πάσα πιθανότητα και τη ζωή του. Ήταν και πάλι οι δοκιμές της Παρασκευής, αυτή τη φορά για το Βέλγικο Grand Prix, όταν ο Eric Comas θα έχανε τον έλεγχο της Ligier του στην υπερταχεία Blanchimont.
Μετά από σφοδρή πρόσκρουση, το μονοθέσιο θα κατέληγε στη μέση της πίστας, με τον οδηγό αναίσθητο και τον κινητήρα ακόμη εν λειτουργία. Ο Senna που περνούσε από το σημείο σταματάει αμέσως, τη στιγμή που οι υπόλοιποι προσπερνούν και τρέχει με κίνδυνο της ζωής του ανάμεσα σε καπνούς και θραύσματα να σβήσει τον κινητήρα και να κρατήσει σε ορθή θέση το κεφάλι του Comas μέχρι να έρθει Ιατρική βοήθεια. Ίσως η πιο συγκινητική στιγμή στη ζωή του μεγάλου Βραζιλιάνου.
Ταμπουρέλο 1994: Οι οιωνοί ήταν άσχημοι με το καλημέρα. Την Παρασκευή συνέβη το ατύχημα του Barrichello που σόκαρε τον κόσμο της F1, αλλά αυτό θα ήταν δυστυχώς μόνο η αρχή. Το Σάββατο ο Αυστριακός rookie, Roland Ratzenberger χάνει τη ζωή του μετά από σφοδρή πρόσκρουση στην καμπή Villeneuve.
Ο Senna φεύγει από τα pits και πάει κατευθείαν στο σημείο της τραγωδίας. Είναι συγκλονισμένος. Την Κυριακή είναι συνεχώς σκεπτικός. Δεν λέει πολλά, κλείνει το visor και ξεκινά άλλον έναν αγώνα, άλλη μια προσπάθεια να ακροβατήσει στο όριο, άλλη μία μάχη για να ξεγελάσει τον θάνατο. Μέσα στο cockpit της FW14 υπάρχει διπλωμένη μία Αυστριακή σημαία.
Η ημέρα δεν ανήκει σε αυτόν, δεν τρέχει για να κερδίσει την καινούργια απειλή που ακούει στο όνομα Schumacher, ούτε για να πετύχει την πρώτη νίκη του σε μια σεζόν που έχει ξεκινήσει στραβά. Τρέχει μόνο για τον Roland.
Περνώντας με τέρμα το γκάζι στον 7o γύρο από την Ταμπουρέλο, το μόνο που έχει σημασία για τον Ayrton είναι η δικαίωση του Roland, ένας φόρος τιμής σε όσους ακολούθησαν την καρδιά στη διάρκεια της ζωής τους. Σε όσους δεν φοβήθηκαν τις θυσίες που απαιτούνται ώστε να έχουν έστω και μία ευκαιρία να διεκδικήσουν το όνειρό τους. Με τέρμα το γκάζι στην Ταμπουρέλο ο Ayrton θα άφηνε την πρωτομαγιά του 1994 τους επίγειους αγώνες…
Επίλογος
Σε πολλούς αρέσει να κατατάσσουν τους ανθρώπους σε κατηγορίες. Όσο κι αν κάτι τέτοιο φαντάζει εύλογο, υπάρχουν περιπτώσεις σαν αυτήν του Ayrton Senna που καταδεικνύουν το πόσο άδικη είναι μία τέτοια πρακτική. Ο Ayrton ήταν μια μεγάλη προσωπικότητα και ως τέτοια ήταν ικανός για τις μεγαλύτερες πράξεις αυτοθυσίας αλλά και για τις πιο εγωιστικές συμπεριφορές.
Ίσως αντί να προσπαθούμε να καταλήξουμε στο αν ήταν καλός ή κακός, άγιος ή δαίμονας, θα έπρεπε να εμπνευστούμε από τις στιγμές μεγαλείου που μας χάρισε αλλά και να διδαχτούμε από τις αδυναμίες του.
Πολλές φορές, όταν σκέφτομαι τον Ayrton, έρχονται στο μυαλό μου τα λόγια του Murray Walker: «Ο Ayrton Senna da Silva, δεν έκανε αγαπητό τον εαυτό του στους πάντες, κανείς, ωστόσο, δεν θα μπορούσε να αμφισβητήσει ότι υπήρξε ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα που οδήγησαν ποτέ αγωνιστικό αυτοκίνητο. Όταν πέθανε στην Ίμολα το 1994, μετετράπη σε θρύλο ο οποίος θα μείνει…
*Αξέχαστος (Inesquecivel)
