Η Ευρώπη έχει πρόβλημα με τα κακό-συντηρημένα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα, και δεν φταίνε μόνο τα παλαιότερα μοντέλα. Η σκιά του Dieselgate παραμένει βαριά και η έλλειψη ενιαίων ελέγχων σε επίπεδο ΕΕ κάνει τα πράγματα πιο σύνθετα.
Αν η Κομισιόν είχε τον απόλυτο έλεγχο, πιθανότατα θα είχε ήδη απαγορεύσει την κυκλοφορία των περισσοτέρων πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων που κυκλοφορούν. Ωστόσο, κάτι τέτοιο είναι ανέφικτο επειδή η τελευταία γενιά πετρελαιοκίνητων μοντέλων πληροί στο ακέραιο τα ευρωπαϊκά όρια ρύπων αφού οι κατασκευαστές έχουν προσαρμοστεί στους κανονισμούς.
Ωστόσο, το πρόβλημα εντοπίζεται αλλού: χιλιάδες παλιότερα ντίζελ οχήματα κυκλοφορούν στην Ευρώπη χωρίς να πληρούν βασικά πρότυπα εκπομπών. Πολλά από αυτά σχετίζονται άμεσα ή έμμεσα με το Dieselgate, το σκάνδαλο που δεν αφορούσε μόνο τη Volkswagen, αν και εκείνη αποτέλεσε το επίκεντρο. Το κοινό χαρακτηριστικό αυτών των αυτοκινήτων είναι ότι εξαπατούσαν τους ελέγχους εκπομπών μέσω ειδικού λογισμικού.
Το μεγαλύτερο πρόβλημα, ωστόσο, είναι η απουσία κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής ως προς τις τεχνικές επιθεωρήσεις. Κάθε χώρα εφαρμόζει δικούς της κανονισμούς, ακόμη και διαφορετικά όρια ρύπων, με αποτέλεσμα ένα αυτοκίνητο που περνάει το ΚΤΕΟ στην Ελλάδα, την Ισπανία κ.α., να θεωρείται «ρυπογόνο» σε άλλες χώρες όπως η Γερμανία ή η Ολλανδία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση βλέπει μελλοντικά την ανάγκη για εναρμόνιση των τεχνικών ελέγχων, καθώς μόνο έτσι θα μπορέσουν να εντοπιστούν και να αποσυρθούν τα πιο ρυπογόνα μοντέλα. Για παράδειγμα, η εφαρμογή νέων μεθόδων μέτρησης σωματιδίων, όπως αυτή που χρησιμοποιεί η Γερμανία, ήδη αποδίδει καρπούς.
Μέσα στο 2024 εντοπίστηκαν πάνω από 400.000 πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα με δυσλειτουργίες στον καταλύτη/ φίλτρο DPF, αριθμός που εκτινάσσεται πάνω από τις 750.000 αν υπολογιστούν και άλλα σφάλματα εκπομπών. Οι έλεγχοι δεν βασίζονται πλέον μόνο στη λήψη δεδομένων από τη θύρα OBD, αλλά και σε πραγματικές μετρήσεις σωματιδίων, εντοπίζοντας αστοχίες που μέχρι σήμερα περνούσαν απαρατήρητες.
Ιδιαίτερη ανησυχία υπάρχει για τα πετρελαιοκίνητα προδιαγραφών Euro 6, τα οποία κυκλοφορούν στην Ευρώπη σε περίπου 11 εκατομμύρια αντίτυπα. Η συγκεκριμένη προδιαγραφή εγκρίθηκε το 2014 και εφαρμόστηκε ένα χρόνο πιο μετά, όμως τα προηγούμενα μοντέλα φαίνεται ότι εμφανίζουν τα περισσότερα προβλήματα.
Παρότι σε πολλά εξ αυτών έχει εγκατασταθεί νέο λογισμικό, τα δεδομένα δείχνουν ότι ενδέχεται να υπερβαίνουν τα όρια ρύπων έως και 16 φορές. Με τα νέα πρότυπα να γίνονται ολοένα και πιο αυστηρά, η ΕΕ ετοιμάζεται να περιορίσει σημαντικά την κυκλοφορία αυτών των αυτοκινήτων.
Τώρα, δεν θέλουμε να σπείρουμε τον πανικό. Αν σκέφτεστε να αποκτήσετε ή να διατηρήσετε ένα σύγχρονο πετρελαιοκίνητο, το πιθανότερο είναι ότι σύντομα δεν θα μπορείτε να το χρησιμοποιείτε σε μερικές ευρωπαϊκές χώρες. Ωστόσο, σε χώρες όπως η Ελλάδα αυτό θα αργήσει να γίνει ακόμη. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα Euro 4 απαγορεύεται να κυκλοφορούν στην Αττική. Κάποια στιγμή αυτό θα ισχύσει και για το Euro 5, αλλά όταν έρθει αυτή η ώρα ίσως τα περισσότερα ντίζελ αυτής της γενιάς να έχουν ήδη αποσυρθεί. Ή να έχουν μείνει τόσα λίγα που δεν θα αξίζει τον κόπο για να θεσπιστεί κάποιο απαγορευτικό μέτρο.
