«Σε 150 μέτρα στρίψτε αριστερά». «Τώρα στρίψτε αμέσως δεξιά». «Φτάσατε στον προορισμό σας».
Θα μπορούσαν να είναι τα λόγια μιας μηχανής του μέλλοντος, σαν αυτή που οδηγεί ο Tζετ Λο στην ταινία Τεχνητή νοημοσύνη και ο Κόναν στην Ολική επαναφορά. Δεν είναι όμως. Απλά είναι οι φωνητικές εντολές ενός συστήματος πλοήγησης στους δρόμους της πόλης. Σε ποια πόλη όμως; Μήπως γύρω από το Santiago Bernabéu στην Μαδρίτη, κοντά στο Bridge Tower του Λονδίνου ή στο κέντρο του Μονάχου; Όχι τόσο μακριά, ελάτε λίγο πιο κοντά. Ας πούμε στο Κολωνάκι. Βλέπετε, η πλοήγηση στους ελληνικούς δρόμους είναι πραγματικότητα εδώ και καιρό. Τι ακριβώς κάνει το περίφημο car navigation; Πως λειτουργεί; Σε ποιόν είναι χρήσιμο; Πόσο κοστίζει; Τι να αγοράσω; Επειδή πολλά θα έχουν ακούσει τα αφτιά σας εμείς κάνουμε ερωτήσεις και δίνουμε απαντήσεις.
The short route
-Τι είναι το GPS;
-Η αρχή λειτουργίας του όλου συστήματος βασίζεται στη τεχνολογία της τηλεματικής χρησιμοποιώντας το δορυφορικό δίκτυο GPS (Global Positioning System) και αργότερα το ευρωπαϊκό GALILEO που θα απαρτίζεται από 30 δορυφόρους και θα τεθεί σε πλήρη ισχύ το 2010. Το GPS δημιουργήθηκε αρχικά για στρατιωτικούς λόγους από τις ΗΠΑ αλλά σήμερα είναι αποδεσμευμένο (με συγκεκριμένη ακρίβεια στίγματος) και για πολιτική χρήση σε όλο τον κόσμο. Πρόκειται για ένα δίκτυο το οποίο συνθέτουν 24 (με έξι εφεδρικούς) δορυφόρους που κυκλώνουν την υδρόγειο ανά έξι δακτυλίους. Ο καθένας από τους δορυφόρους περνά πάνω από τα κεφάλια μας δύο φορές την ημέρα σε απόσταση περίπου 20.000 χιλιομέτρων και εκπέμπει σήματα ραδιοφωνικής συχνότητας προς το δέκτη που μπορεί να βρίσκεται στο κόκπιτ ενός αεροπλάνου, στην καμπίνα ενός γιοτ, στο ταμπλό ενός αυτοκινήτου ή στην παλάμη ενός ορειβάτη!
-Σε τι διαφέρει μία απλή συσκευή GPS από μία που κάνει πλοήγηση;
-Τα συστήματα πλοήγησης που τοποθετούνται στα αυτοκίνητα βασίζονται στην ίδια αρχή λειτουργίας με αυτή των κλασικών συσκευών GPS αλλά είναι λάθος να νομίζει κανείς πως εκτελούν τα ίδια καθήκοντα. Στις απλές συσκευές GPS μπορεί κανείς απλά να γνωρίζει το σημείο που βρίσκεται και να χρησιμοποιεί βασικές ευκολίες όπως είναι η αποθήκευση σημείων και το «γράψιμο» μιας συγκεκριμένης διαδρομής. Σε σχέση με τις παραπάνω συσκευές η ειδοποιός διαφορά των μονάδων που εντάσσονται στο car navigation είναι η πλοήγηση. Με λίγα λόγια ο χρήστης δεν βλέπει την διαδρομή και απλώς την ακολουθεί αλλά τον κατευθύνουν διάφορες οδηγίες που συνήθως απεικονίζονται σε μια οθόνη. Οι υποδείξεις γίνονται με διανυσματικό τρόπο δηλαδή με βέλη ενώ σε συστήματα που συνδυάζονται με οθόνη απεικονίζεται και ο χάρτης με δυνατότητα αυξομείωσης της κλίμακας. Μάλιστα, για να μην αποσπάται η προσοχή του οδηγού από τον δρόμο οι εντολές του συστήματος απαγγέλλονται φωνητικά χρησιμοποιώντας ηχογραφημένα μηνύματα που μπορεί να λένε «σε 50 μέτρα στρίψτε δεξιά» ή σε «σε 100 μέτρα κάντε το κύκλο της πλατείας και στρίψτε στην δεύτερη έξοδο».
-Πως γίνεται η πλοήγηση;
-Η συσκευή διαθέτει ειδικό λογισμικό (software) που μπορεί να υπολογίζει την θέση της συσχετίζοντας την λήψη του σήματος που λαμβάνει από τουλάχιστον τρεις δορυφόρους. Τώρα, τι γίνεται από εκεί και πέρα; Στην συσκευή υπάρχει αποθηκευμένος κάποιος χάρτης ο οποίος μπορεί να μην είναι απαραίτητα οδικός (π.χ. γεωφυσικός, θαλάσσιος κ.α.). Ο χάρτης απεικονίζεται στην οθόνη και πάνω σε αυτό μετακινείται, ανάλογα με την κατεύθυνση που ακολουθεί ο χρήστης, το στίγμα του GPS. Εκτός από την θέση του ο χρήστης έχει την δυνατότητα να γνωρίζει την ταχύτητα με την οποία κινείται, την απόσταση από ένα σημείο σε κάποιο άλλο καθώς και διάφορες άλλες πληροφορίες.
-Τι το ιδιαίτερο χαρακτηρίζει ένα χάρτης πλοήγησης;
-Ένα ακόμα στοιχείο που κάνει ξεχωριστή την τεχνολογία της δορυφορικής πλοήγησης στο αυτοκίνητο αφορά στην δόμηση του ηλεκτρονικού χάρτη ο οποίος βρίσκεται αποθηκευμένος στη συσκευή ή σε κάποιο μνήμη (συνήθως τύπου SD) ή σε οπτικό δίσκο (CD ή DVD). Η δομή ενός χάρτη πλοήγησης δεν έχει καμία σχέση με τους απλούς καθώς τα πάντα είναι «γραμμένα» σε δυαδική γλώσσα δηλαδή αυτή που μιλούν τα κομπιούτερ. Μόνο με αυτό τον τρόπο είναι δυνατή η μεταφορά των δεδομένων (οδοί, αρίθμηση κ.α.) και η συνεργασία του συστήματος με το στίγμα του GPS. Έτσι, ένα σύστημα πλοήγησης μπορεί να γνωρίζει με ακρίβεια πότε να υποδείξει στον οδηγό να στρίψει πληρoντας παράλληλα την σήμανση που προβλέπει ο ΚΟΚ (απαγορευτικά, μονόδρομοι κ.α.). Βλέπετε, οι δρόμοι δεν είναι βουνά ούτε ποτάμια αλλά ευμετάβλητα στοιχεία από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και πάντα υπάρχει περίπτωση κάποια οδός να μετονομαστεί, να μονοδρομηθεί ή να εξαφανιστεί εντελώς από το χάρτη. Αξίζει να σημειωθεί πως ένας καλός χάρτης οφείλει να διαθέτει ένα πλούσιο μενού με σημεία ενδιαφέροντος (POI ή Points Of Interests) ώστε ο χρήστης να βρίσκει κατευθείαν π.χ. γήπεδα, νοσοκομεία, μνημεία, βενζινάδικα, τράπεζες, ξενοδοχεία κ.α.
-Τι πρέπει να προσέξω σε ένα λογισμικό πλοήγησης;
-To κυριότερο, να διαθέτει αξιόπιστο χάρτη, κάτι που μαθαίνει κανείς εμπειρικά π.χ. ρωτώντας άλλους χρήστες. Επίσης, να διαπιστωθεί πως υπάρχει συμβατότητα με την συσκευή που ήδη κατέχετε καθώς πολλοί χάρτες «τρέχουν» με συγκεκριμένα hardware. Σημαντικό είναι να γνωρίζει την συχνότητα (δύο φορές το χρόνο είναι καλά) που η εταιρία προχωρά σε αναβαθμίσεις του χάρτη. Φυσικά, προτιμά κανείς το πακέτο στο οποίο τα updates προσφέρονται δωρεάν ενώ η ζωή σας θα γίνει πιο εύκολη όταν υπάρχει ελληνικό και όχι greeklish μενού. Αν υποθέσουμε πως ψάχνετε την Οδό Φυλής, τότε πως θα την γράφατε; Philis, Fylis, Filis, Filys, τρέχα γύρευε…
-Πωλούνται χάρτες ξεχωριστά;
-Αν και η πιο αξιόπιστη και συμφέρουσα αγορά είναι αυτή του έτοιμου «πακέτου», υπάρχουν αρκετές εταιρίες οι οποίες διαθέτουν έτοιμους χάρτες πλοήγησης για χρήση για τους ελληνικούς και ευρωπαϊκούς δρόμους. Τέτοιου είδους επιλογές παρέχει η εταιρία NGI (www.ngi.gr) με τιμές πώλησης που κυμαίνονται στα 49-300 ευρώ αν θέλει κανείς και τους ευρωπαϊκούς χάρτες. Επίσης, υπάρχουν και άλλες εταιρίες όπως της εταιρίας DIS (Digital Info Solutions, www.digitalsolutions.gr) με το PapaGo! καθώς και των Navteq και Teleatlas. Από την άλλη υπάρχουν εταιρίες οι οποίες διαθέτουν στην αγορά έτοιμα πακέτα συσκευής/χάρτη όπως είναι αυτά της MLS (www.mls.gr).
-PDA, PNA ή «μαμίσιο»;
-Καταρχήν υπάρχουν τρεις λύσεις για το αυτοκίνητο. Η πρώτη έχει να κάνει με τις συσκευές PDA με τις οποίες μπορεί κανείς να διαχειριστεί την αλληλογραφία του, να οργανώσει το πρόγραμμα του ενώ υπάρχουν και προτάσεις που λειτουργούν ως τηλέφωνα και φωτογραφικές μηχανές. Ότι πρέπει για τον επαγγελματία. Τι γίνεται όμως όταν κάποιος δεν χρειάζεται όλα τα παραπάνω και δεν τα πηγαίνει και τόσο καλά με τα gadgets; Για αυτό υπάρχει η δεύτερη λύση, οι συσκευές τύπου PNA (Personal Navigation Assistance). Πρόκειται για απλές στην σχεδίασή τους συσκευές οι οποίες αντέχουν περισσότερο στην σκληρή χρήση αλλά προορίζονται αποκλειστικά για χρήση στο αυτοκίνητο σε αντίθεση με τα PDA που μπορεί κανείς να τα χρησιμοποιήσει και πεζός. Όπως όμως θα διαπιστώσαμε στην δοκιμή μας τα PNA είναι πιο εύχρηστα καθώς δεν απαιτείται το περίφημο πενάκι για να κάνει κανείς οποιαδήποτε ρύθμιση. Συνοψίζοντας, τα PDA και PNA χαρακτηρίζονται από το πλεονέκτημα της φορητότητας αν χρειαστείτε την πλοήγηση σε κάποιο άλλο αυτοκίνητο. Η τρίτη επιλογή αφορά στα εργοστασιακά συστήματα πλοήγησης ή στα after sales τα οποία συνδυάζονται με το ηχοσύνολο και αν θέλετε εναρμονίζονται καλύτερα με το περιβάλλον του αυτοκινήτου. Σε αυτή την περίπτωση αποφεύγεις την διαδικασία βγάλε/βάλε ενός PDA/PNA στο παρμπρίζ καθώς και τα καλώδια τροφοδοσίας στον αναπτήρα του αυτοκινήτου (κάτι που θα πρέπει να γίνεται κάθε φορά ώστε τα μηχανάκια να μην βρίσκονται σε κοινή θέα).
Δημοσιευμένο στο Πρώτο Θέμα (Big Fish Auto Νοέμβριος 2006)
