Ο τελευταίος F1 κινητήρας με ιμάντα χρονισμού εμφανίστηκε το 1989 και ανήκε στη Renault. Μία τεχνολογία που εξαφανίστηκε οριστικά από την κορωνίδα του μηχανοκίνητου αθλητισμού λίγο πριν τα ‘90s.
Παρότι η Formula 1 λειτουργεί συχνά ως πεδίο δοκιμών για τεχνολογίες που περνούν αργότερα στα αυτοκίνητα παραγωγής, η περίπτωση του ιμάντα χρονισμού είναι ακριβώς το αντίθετο. Ενώ παραμένει διαδεδομένος στα συμβατικά αυτοκίνητα, στην F1 εγκαταλείφθηκε εδώ και δεκαετίες.
Ήταν αναμενόμενο, καθώς οι απαιτήσεις ακριβείας στον χρονισμό των βαλβίδων σε έναν αγωνιστικό κινητήρα είναι εξαιρετικά αυστηρές και ο ιμάντας παρουσιάζει μεγαλύτερα ανοχές σε σχέση με άλλες μεθόδους μετάδοσης, όπως τα γρανάζια.
Το τελευταίο μοτέρ της Formula 1 που χρησιμοποίησε ιμάντα χρονισμού ήταν ο Renault RS1, που εμφανίστηκε το 1989. Επρόκειτο για έναν V10 ατμοσφαιρικό κινητήρα με κλίση κυλίνδρων 67 μοιρών, τον οποίο κατασκεύασαν οι Γάλλοι για να επιστρέψουν στη Formula 1 μετά την απαγόρευση των υπερτροφοδοτούμενων κινητήρων.
Παρότι οι προηγούμενοι κινητήρες της Renault, με τούρμπο, χρησιμοποιούσαν επίσης ιμάντα, το ίδιο σύστημα επιλέχθηκε και για το νέο, ατμοσφαιρικό RS1. Ο κινητήρας έκανε το ντεμπούτο του στον αγώνα της Βραζιλίας εκείνης της χρονιάς, στο μονοθέσιο της Williams.
Η αρχή δεν ήταν ιδανική, αφού και τα δύο αυτοκίνητα εγκατέλειψαν λόγω προβλημάτων στον κινητήρα. Ωστόσο, η αξιοπιστία βελτιώθηκε γρήγορα και η σεζόν έκλεισε με δύο νίκες για τον Thierry Boutsen (στον Καναδά και την Αυστραλία), επιβεβαιώνοντας τη δυναμική του νέου συνόλου. Η Williams κατέκτησε τη δεύτερη θέση στο πρωτάθλημα κατασκευαστών.
Παρ’ όλα αυτά, ήταν φανερό ότι ο ιμάντας χρονισμού αποτελούσε περιοριστικό παράγοντα στην περαιτέρω εξέλιξη. Έτσι, από τη σεζόν 1990 και με την εισαγωγή του Renault RS2, ο ιμάντας εγκαταλείφθηκε υπέρ ενός συστήματος με σταθερά γρανάζια.
Παρόμοια πορεία ακολούθησε και η Honda, η οποία αρχικά είχε σχεδιάσει έναν V10 με ιμάντα (RA109E) για το 1989, αλλά τρεις μήνες πριν την έναρξη της σεζόν μετέτρεψε βιαστικά τον κινητήρα σε σύστημα γραναζιών. Η επιλογή της απέδωσε: η McLaren-Honda κυριάρχησε απόλυτα εκείνη τη χρονιά με 10 νίκες σε 16 αγώνες.
Αν και η Renault χρειάστηκε λίγο περισσότερο χρόνο για να φτάσει στην κορυφή, το 1992 τα κατάφερε. Ο Nigel Mansell κατέκτησε τον τίτλο με εννέα νίκες, ενώ η Williams-Renault επικράτησε και στο πρωτάθλημα κατασκευαστών. Ακολούθησε μια σειρά επιτυχιών για την αγγλογαλλική συνεργασία, που κατέκτησε άλλους πέντε τίτλους στους κατασκευαστές μέχρι το 1997 – πάντοτε με κινητήρες V10 και πλέον με τεχνολογία γραναζιών.
Σήμερα, ο ιμάντας χρονισμού έχει πια ξεχαστεί στα μονοθέσια της Formula 1. Η μετάδοση της κίνησης από τον στροφαλοφόρο στον εκκεντροφόρο πραγματοποιείται αποκλειστικά μέσω συστημάτων γραναζιών, που προσφέρουν μεγαλύτερη ακρίβεια, αξιοπιστία και απόδοση. Έτσι, ο RS1 του 1989 παραμένει μέχρι σήμερα ο τελευταίος εκπρόσωπος μιας τεχνολογίας που στην κορυφαία μορφή του μηχανοκίνητου αθλητισμού πέρασε στην ιστορία.
Πηγή φωτογραφιών: Εικόνα: Renault RS1, από τον Vauxford, διαθέσιμη με άδεια CC BY-SA 4.0,
