Στις 22 Ιουλίου του 1894, τα 126 χιλιόμετρα της διαδρομής Paris-Rouen αποτέλεσαν για έναν ετερόκλητο ανταγωνισμό το λίκνο του μηχανοκίνητου αθλητισμού.
Οργανωτής αυτού που δεν θα χαρακτήριζε κανείς αγώνα αλλά περισσότερο μία προσπάθεια προβολής και αξιολόγησης των δυνατοτήτων των νέων, αυτοκινούμενων αμαξών ήταν η εφημερίδα “Le Petit Journal”. Όσο για τους κανόνες, νικητής θα ανακηρυσσόταν το όχημα που δεν θα ενείχε κινδύνους, θα ήταν εύκολο στο χειρισμό του και όχι πολύ ακριβό στη χρήση, (“être sans danger, aisément maniable pour les voyageurs et de ne pas coûter trop cher sur la route”).
Η συγκεκριμένη ιδέα -αλλά και το υψηλό για την εποχή χρηματικό έπαθλο των 5.000 γαλλικών φράγκων- τράβηξε το ενδιαφέρον αρκετών μηχανικών και καροσερίστων της εποχής. 69 οχήματα δήλωσαν το παρών και, τρεις μέρες πριν, ξεκίνησαν οι προκριματικές δοκιμές που θα καθόριζαν το ποιοι πληρούσαν τις προϋποθέσεις για να πάρουν μέρος στον αγώνα. Τελικά, στις 7 το πρωί της 22ας Ιουλίου του 1894, 21 οχήματα βρέθηκαν στην αφετηρία.
To Port Maillot στο Παρίσι είχε πλημυρίσει από κόσμο, πολύ πριν ο κόμης Jules-Albert de Dion φέρει τον ατμοκίνητο τράκτορά του πρώτο στη γραμμή της εκκίνησης. Το πρόγραμμα ανέφερε αυστηρά την εκκίνηση του πρώτου οχήματος στις 8:00 π.μ. και ενδιάμεσα κενά 30 δευτερολέπτων για τις υπόλοιπες εκκινήσεις. Μόνο που, λόγω έλλειψης πρότερης εμπειρίας, η διαδρομή δεν κλείσει για το κοινό. Οι αγωνιζόμενοι είχαν να διασχίσουν την κίνηση που είχε δημιουργηθεί από χιλιάδες κόσμου, ακολουθούμενοι από ποδηλάτες και άλλα, μηχανικά κινούμενα οχήματα. Χαρακτηριστική της κατάστασης ήταν η περιγραφή του Paul Daimler, γιού του Gottlieb, που παρακολουθούσε με τον πατέρα του τον αγώνα κινούμενοι παράλληλα με αυτοκίνητο.
“Τα αγωνιστικά αυτοκίνητα, με ετερόκλητα σχήματα, μορφές και μεγέθη, βαριές άμαξες ατμού, με ρυμουλκούμενα, με τεράστιες ρόδες , αγωνίζονταν με τα ελαφρύτερα ατμοκίνητα τρίκυκλα και αυτά με τη σειρά τους με τα βενζινοκίνητα αυτοκίνητα. […] Εμείς οι ίδιοι συνοδεύαμε τον αγώνα με το δικό μας όχημα. Ήταν ένα περίεργο θέαμα να βλέπει κανείς αυτά τα ανόμοια είδη οχημάτων να συναγωνίζονται μεταξύ τους. Οι θερμαστές στα βαρέα ατμοκίνητα, στάζοντας ιδρώτα και καλυμμένοι με αιθάλη, εργάζονταν σκληρά για να προσθέτουν καύσιμα. Οι οδηγοί των μικρών ατμοκίνητων τρίκυκλων είχαν το άγρυπνο μάτι τους στην πίεση και στη στάθμη του νερού στο μικρό, επιδέξια τοποθετημένο σωληνοειδή λέβητα, ρυθμίζοντας την καύση. Και μετά, σε αντίθεση με όλα αυτά, ήταν οι οδηγοί των αυτοκινήτων που έκαιγαν βενζίνη και παραφίνη, οι οποίοι κάθονταν ήρεμα στο κάθισμα του οδηγού, ελέγχοντας ένα μοχλό μία στο τόσο, σαν να ήταν απλά έξω για ένα ταξίδι αναψυχής – μια εντελώς περίεργη εικόνα αντιθέσεων, που παρέμεινε μαζί μου από τότε”.
Ο δρόμος έφερε τους αγωνιζόμενους στη Mantes, όπου σταμάτησαν για γεύμα. Κατόπιν, συνέχισαν προς Rouen με το πρώτο όχημα, του de Dion, να περνάει τη γραμμή του τερματισμού στις 5:40 μ.μ. Με διαφορά 5 και 10 λεπτών ακολούθησαν 2 αυτοκίνητα του Peugeot, εφοδιασμένα με κινητήρα εσωτερικής καύσης και οδηγούς τους Albert Lemaitre και Auguste Doriot. Κατόπιν, τερμάτισαν δύο ακόμα Panhard & Levassor με οδηγούς τους Paul Panhard (6:03 μ.μ.) και Emile Levassor (6:30 μ.μ.). Και αυτά χρησιμοποιούσαν το ίδιο σύνολο 3,5 ίππων, έναν V2 του Gottlieb Daimler κατασκευασμένο στη Γαλλία, μετά από άδεια του Γερμανού μηχανικού. Από τα 17 οχήματα που τερμάτισαν, το 14ο ήταν η Benz του Emile Roger, με ισχυρότερο κινητήρα 5 ίππων, επίσης του Daimler.
Παρότι τον καλύτερο χρόνο έκανε το ατμοκίνητο -με θερμαστή- όχημα του de Dion, αυτό απείχε πολύ από το να εκπληρώσει τις βασικές αρχές ασφάλειας και ευχρηστίας που είχαν θέσει οι διοργανωτές. Έτσι, η νίκη χρεώθηκε στα μηχανοκίνητα οχήματα, με τα Peugeot και Panhard & Levassor να κερδίζουν από κοινού το χρηματικό βραβείο.
Κοιτώντας τώρα από μία άλλη οπτική σκοπιά, αυτός ο πρώτος αγώνας πέτυχε πολλά περισσότερα από τη γέννηση του μηχανοκίνητου αθλητισμού. Ο 19ος αιώνας σημαδεύτηκε από μεγάλες ανακαλύψεις στον χώρο της πρόωσης, όπως οι ατμομηχανές, το αέριο και ο ηλεκτρισμός. Μέχρι εκείνη την ώρα, όμως, δεν είχε βρεθεί το κατάλληλο μέσο που θα αντικαταστήσει τα άλογα για την κίνηση των αμαξών. Αυτό ακριβώς είναι που ξεκαθάρισαν τα 126 χιλιόμετρα του Paris-Rouen. Την απόλυτη επικράτηση των μηχανοκίνητων οχημάτων, έναντι των άλλων. Η ίδια η “Petit Journal” με τον εκδότη της, Pierre Giffarde, ένα χρόνο πριν μίλαγε για άμαξες χωρίς άλογα, με μηχανική πρόωση (“voitures sans chevaux, à propulsion mécanique”). Μετά τον αγώνα, όλα τα μέσα ενημέρωσης τα χαρακτήριζαν ως “voiture automotrice” και “automobile”. Πλέον, τα πάντα πήραν το δρόμο τους.
