Carotopedia: Αμάξωμα-πλαίσιο

Αμάξωμα-πλαίσιο.

• Ένα αυτοκίνητο αποτελείται από διάφορα εξαρτήματα και δομικά στοιχεία που συνθέτουν το πλαίσιο (σασί) στο οποίο βασίζονται τα πάντα. Το βασικό υλικό κατασκευής ενός πλαισίου είναι χάλυβας υψηλής αντοχής που στη συνέχεια γαλβανίζεται (εμβάπτιση σε λουτρό με ψευδάργυρο) ώστε να προστατευτεί από την οξείδωση. Το πρώτο πλήρως γαλβανισμένο πλαίσιο εμφανίσθηκε το 1975 από την Porsche. Στα σύγχρονα πλαίσια συνηθίζεται σε ορισμένα σημεία η χρήση αλουμινίου και άλλων ελαφρών μετάλλων ενώ το 1999 η Audi παρουσίασε το Α2, το πρώτο αυτοκίνητο με πλαίσιο εξ ολοκλήρου από αλουμίνιο.

• Πάνω στο πλαίσιο στηρίζεται το αμάξωμα που απαρτίζεται από τις πόρτες, το καπό, τα φτερά, το παρμπρίζ, τα παράθυρα, την οροφή κ.α. Κατασκευάζεται από συνθετικά υλικά (αλουμίνιο, πολυμερή, φάιμπεργκλας, πλαστικά, πολυεστέρας, ελάσματα κ.α.) με μικρό βάρος ώστε να μην επιβαρύνεται η απόδοση του κινητήρα και η κατανάλωση καυσίμου. Στα σπορ αυτοκίνητα συνηθίζεται η χρήση ανθρακονημάτινων στοιχείων (εξαιρετικά μικρό βάρος αλλά πολύ υψηλό κόστος) που ευνοούν τις επιδόσεις. Οι επιφάνειες του αμαξώματος καλύπτονται από βαφή πολλαπλών στρώσεων (με τελική το χρώμα που βλέπουμε) ώστε να προστατεύεται το αμάξωμα από τις περιβαλλοντικές συνθήκες.

• Το σχήμα του αμαξώματος ποικίλει και εξαρτάται από τον χαρακτήρα και την χρήση του αυτοκινήτου (οικογενειακό, εκτός δρόμου, σπορ κ.α.) ενώ κατά την σχεδίαση του λαμβάνονται υπόψη διάφοροι παράμετροι όπως η αεροδυναμική. Όσο μικρότερος είναι ο αεροδυναμικός συντελεστής (Cd) τόσο μικρότερη είναι η αντίσταση που συναντά το αυτοκίνητο κατά την κύλιση του. Τον μικρότερο Cd σε σύγχρονο μοντέλο παραγωγής έχει η Mercedes-Benz E-Class Coupe με 0,24. Επίσης, η σωστή κατανομή και το κέντρο βάρους διασφαλίζουν ισορροπημένα οδικά χαρακτηριστικά ενώ ανάμεσα στα βασικά γεωμετρικά στοιχεία ενός αυτοκινήτου συμπεριλαμβάνονται το μεταξόνιο (η απόσταση ανάμεσα στον εμπρός και στον πίσω άξονα) και τα μετατρόχια (η απόσταση των δύο τροχών σε κάθε άξονα). Σε κάθε άξονα αναρτώνται οι τροχοί με τα ελαστικά οι οποίοι συνδέονται με στο πλαίσιο μέσω της ανάρτησης.

Τύποι αμαξωμάτων.

• Τα αμαξώματα κατηγοριοποιούνται βάση του σχήματος τους, τον αριθμό των θέσεων για τους επιβάτες και τον αριθμό των θυρών τους. Η βασική διαφορά ανάμεσα στα hatchback (χάτσμπακ ή πεντάθυρα) και τα sedan (σεντάν ή τετράθυρα) είναι πως στην πρώτη περίπτωση το κρύσταλλο είναι ενσωματωμένο στην πόρτα του χώρου αποσκευών (πορτμπαγκάζ).  Στα sedan η πόρτα ανοίγει ανεξάρτητα από το κρύσταλλο και ένα χαρακτηριστικό τους είναι πως δεν διαθέτουν πίσω υαλοκαθαριστήρα.

• Στα station wagon (SW ή στέϊσον βάγκον) η οροφή του αμαξώματος εκτείνεται μέχρι το πίσω μέρος και συνδυάζει την πρακτικότητα ενός hatchback ενώ τα MPV (Multiple Purpose Vehicle ή πολυχρηστικά) ξεχωρίζουν από το υπερυψωμένο προφίλ τους και τους μεγάλους χώρους, έως και επτά επιβάτες.

MPV· γνωστά περισσότερο ως πολυμορφικά λόγω των πολλαπλών μεταρρυθμίσεων που μπορεί να κάνει κάποιος στο εσωτερικό και λιγότερο ως πολυχρηστικά που είναι και η σωστή απόδοση του όρου (Multi Purpose Vehicle). Ο όρος MPV εμφανίστηκε κάπου στην δεκαετία του 1980 και εφαλτήριο για την ευρωπαϊκή αγορά ήταν το Renault Espace που παρουσιάστηκε το 1984· το μοντέλο που καθιέρωσε τα monovolume (ενός όγκου) αμαξώματα και σχεδιάστηκε από τον «δικό μας» Αντώνη Βολάνη. Κανά δύο χρόνια νωρίτερα όμως είχαν προηγηθεί το οκταθέσιο Nissan Prairie για την ιαπωνική αγορά και το Chrysler Voyager για την αμερικανική. Όχι ότι και πιο πριν δεν υπήρχε φαντασία. Ανατρέχοντας πίσω στο 1956 μπορεί να θυμηθεί κανείς το εκπληκτικό Fiat 600 Multipla το οποίο με μόλις 3,5 μέτρα μήκος μπορούσε να χωρέσει έως και έξι άτομα! Και ακόμη πιο πίσω το 1951 υπήρχε το VW Samba Bus που αποτελούσε την πολυμορφική έκδοση του επαγγελματικού Typ 2. Με αυτά και αυτά έχει περάσει από τότε περισσότερο από μισός αιώνας εξέλιξης για να φτάσουμε στο σήμερα όπου υπάρχουν επιλογές για κάθε χωροταξική προτίμηση.

• Τα κουπέ αμαξώματα (διθέσια ή τετραθέσια) είναι αυστηρά δίθυρα και ξεχωρίζουν από τη δυναμική τους σχεδίαση. Στα κάμπριο (cabriolet ή convertible) συναντάμε παραλλαγές ανάλογα με τον τύπο της οροφής η οποία στα σύγχρονα μοντέλα αναδιπλώνεται αυτόματα με την βοήθεια ηλεκτροϋδραυλικού μηχανισμού. Μία αναδιπλούμενη οροφή μπορεί να είναι μαλακή υφασμάτινη (soft top) ή μεταλλική διαιρούμενη (metal top). Μέχρι σήμερα κανένα κάμπριο παραγωγής δεν διαθέτει πάνω από δύο πόρτες.

• Στην κατηγορία των SUV (Sport Utility Vehicles ή οχήματα ελευθέρου χρόνου) εντάσσονται τα αυτοκίνητα με εκτός δρόμου δυνατότητες (κίνηση στους τέσσερις τροχούς, αυξημένη απόσταση από το έδαφος)  και χαρακτηρίζονται από το αυτοφερόμενο πλαίσιο τους (αντί τύπου σκάλας που φέρουν τα κλασικά 4×4). Σήμερα ένα SUV δεν είναι απαραίτητα τετρακίνητο καθώς προσφέρονται εναλλακτικά με κίνηση στους εμπρός ή πίσω τροχούς (π.χ. Nissan Qashqai, Hyundai ix35, Mitsubishi ASX κ.α.) με πλεονέκτημα την χαμηλότερη τιμή πώλησης.

SUV-TIPS

• H τσεχική Tatra ήταν η πρώτη εταιρία που κατασκεύασε οχήματα με χειροκίνητη εμπλοκή της κίνησης στους τέσσερις τροχούς εν έτει 1898.

• Τον Δεκέμβριο του 1903 παρουσιάστηκε στο Παρίσι το πρώτο κατ’ επιλογήν τετρακίνητο αυτοκίνητο παραγωγής από την ολλανδική εταιρία Spyker.

• Ο όρος jeep προέρχεται από τον τρόπο που προφέρονται τα δύο πρώτα γράμματα των λέξεων «general purpose» o οποίος αναφέρονταν σε οχήματα γενικής χρήσεως.

• Ο όρος SUV προέρχεται από τα αρχικά των λέξεων «Sport Utility Vehicles» και αποτελεί την σύγχρονη απόδοση των εκτός δρόμου οχημάτων.

• Οι Ford και Willys κατασκεύασαν κοντά στα 700.000 4×4 για χρήση στον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

• Το 1981 η Audi κατασκευάζει ένα αγωνιστικό μοντέλο, το Quattro 4WD, το οποίο κυριάρχησε στα ραλί της εποχής του και έφερε την επανάσταση στα συστήματα τετρακίνησης με κεντρικό διαφορικό.

• Το πρώτο τετρακίνητο όχημα που πάτησε στην Σελήνη ήταν πριν από 35 χρόνια και φορούσε τα σήματα της GM.

• Το πρώτο αυτοκίνητο με μόνιμη μετάδοση της κίνησης και στους τέσσερις τροχούς ήταν το βρετανικό Jensen FF (1966-71).

• Κατά πολλούς, το πρώτο πολυτελές τετρακίνητο μοντέλο ήταν το Range Rover που εμφανίστηκε την δεκαετία του ’70.

• Στα περισσότερα SUV (π.χ. Hyundai Tucson, Kia Sportage, Ford Maverick, Mitsubishi Outlander, Toyota CR-V, Nissan X-Trail) η κίνηση υπό κανονικές συνθήκες μεταδίδεται στους εμπρός τροχούς και όταν το απαιτήσουν οι καταστάσεις η ροπή μεταδίδεται αυτόματα και στον πίσω άξονα, μέσω ενός συμπλέκτη στο ρόλο του μεσαίου διαφορικού.

• Ο θεμελιωτής της κατηγορίας των SUV θεωρείται η πρώτη γενιά Toyota RAV4 που εμφανίστηκε το φθινόπωρο του 1994 στην Γενεύη.

• Στα μοντέλα με κατ΄ επιλογήν τετρακίνηση (π.χ. Suzuki Jimny, Kia Sorento, Jeep Cherokee, Toyota Land Cruiser) η ροπή μεταδίδεται στους πίσω τροχούς και μέσω ενός λεβιέ ή διακόπτη ο οδηγός εμπλέκει την κίνηση και στους εμπρός.

• To κοντό ή αργό κιβώτιο είναι μία δευτερεύον μονάδα η οποία υποπολλαπλασιάζει τις σχέσεις των ταχυτήτων. Εξάρτημα που δεν λείπει από κανένα σκληροπυρηνικό 4×4 και που βοηθά τόσο στην δύσκολη αναρρίχηση όσο και στην ασφαλή κατάβαση.

• Σε αρκετά πολυτελή SUV (Audi Q4, ΒΜW Χ5, VW Touareg) η τετρακίνηση είναι μόνιμη, ελέγχεται ηλεκτρονικά ενώ υπάρχουν προγράμματα ανάλογα με το έδαφος που κινείται το αυτοκίνητο.

Το περίφημο «κλείδωμα» του κεντρικού διαφορικού ή συμπλέκτη επιτυγχάνει διαρκώς ισόποση κατανομή της ροπής ανάμεσα στους δύο άξονες ώστε να εξασφαλίζεται η κίνηση όλων των τροχών σε εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες.[table color=”orange”]