Ενώ το 2023 κατασκευάστηκαν περίπου 80 εκατομμύρια αυτοκίνητα, οι ταξινομήσεις έφτασαν μόλις τα 76 εκατομμύρια, αφήνοντας τέσσερα εκατομμύρια απούλητα οχήματα.
Η παγκόσμια παραγωγή αυτοκινήτων έχει ξεπεράσει σημαντικά τη ζήτηση, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα για τους κατασκευαστές σε όλο το χάρτη της βιομηχανίας. Η κατάσταση αυτή πιέζει τη βιομηχανία, καθώς οι υπερβολικές παραγωγικές δυνατότητες ασκούν καθοδική πίεση στις τιμές και οδηγούν σε σκληρό ανταγωνισμό μεταξύ των κατασκευαστών.
Πώς επηρεάζονται οι αγορές;
Ευρώπη – Ισορροπία μόνο στα χαρτιά: Στην Ευρώπη, η παραγωγή και οι ταξινομήσεις φαίνεται να είναι σχεδόν ίσες αφού 13 εκατομμύρια αυτοκίνητα παρήχθησαν το 2023, με αντίστοιχο αριθμό νέων ταξινομήσεων. Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι διαφορετική.
Στη Γερμανία, για παράδειγμα, κατασκευάστηκαν τέσσερα εκατομμύρια αυτοκίνητα, αλλά μόνο τρία εκατομμύρια ταξινομήθηκαν. Από αυτά, μόλις το ένα τρίτο κατασκευάστηκε εντός της χώρας, ενώ τα υπόλοιπα προήλθαν από εισαγωγές. Αυτό σημαίνει ότι οι μεγάλες αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Volkswagen και η Stellantis βασίζονται στον εξαγωγικό προσανατολισμό τους.
Ακόμη πιο ακραία είναι η κατάσταση στην Ιαπωνία, όπου η παραγωγή ανέρχεται σε οκτώ εκατομμύρια αυτοκίνητα, αλλά μόνο τέσσερα εκατομμύρια ταξινομούνται στη χώρα. Κατασκευαστές όπως η Toyota, η Honda και η Nissan εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις εξαγωγές, όμως η διεθνής αγορά γίνεται ολοένα και πιο ανταγωνιστική. Οι αυξανόμενοι δασμοί και οι εμπορικοί περιορισμοί καθιστούν δύσκολη την πώληση ιαπωνικών οχημάτων σε ξένες αγορές.
Κίνα – Εξαγωγές ή οικονομική επιβράδυνση; Η Κίνα φαίνεται πως διατηρεί ισορροπία στην παραγωγή και τη ζήτηση, αφού το 2023 κατασκεύασε και ταξινόμησε 26 εκατομμύρια αυτοκίνητα. Όμως, τα στοιχεία του 2024 αποκαλύπτουν ένα πρόβλημα: η παραγωγή ανήλθε σε 30 εκατομμύρια μονάδες, ενώ η εγχώρια αγορά απορρόφησε μόνο 23 εκατομμύρια.
Αυτό σημαίνει ότι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η BYD και η Nio πιέζονται να επεκταθούν σε νέες αγορές. Ωστόσο, βρίσκονται αντιμέτωπες με εμπόδια, όπως οι ευρωπαϊκοί δασμοί στα κινεζικά αυτοκίνητα. Η Κίνα έχει ήδη αρχίσει να εξάγει επιθετικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα σε διάφορες αγορές, αλλά μένει να φανεί αν μπορεί να απορροφήσει την υπερπαραγωγή χωρίς να προκληθεί αποσταθεροποίηση της αγοράς.
ΗΠΑ – Έλλειψη, αντί για υπερπαραγωγή. Σε αντίθεση με την Ευρώπη και την Κίνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν το αντίθετο πρόβλημα: η εγχώρια παραγωγή είναι χαμηλότερη από τη ζήτηση. Το 2023 κατασκευάστηκαν 10 εκατομμύρια αυτοκίνητα, αλλά ταξινομήθηκαν 15 εκατομμύρια, πράγμα που σημαίνει ότι μεγάλο ποσοστό των οχημάτων προέρχεται από εισαγωγές, κυρίως από την Ασία και το Μεξικό.
Αυτή η κατάσταση έχει οδηγήσει την αμερικανική κυβέρνηση να εξετάζει αυστηρότερα εμπορικά μέτρα, όπως αύξηση των δασμών στις κινεζικές εισαγωγές. Οι εγχώριοι κατασκευαστές, όπως η Ford και η GM, προσπαθούν να αυξήσουν την παραγωγή τους, αλλά αντιμετωπίζουν υψηλά κόστη εργατικού δυναμικού, απεργίες και ακριβές πρώτες ύλες. Αν οι τάσεις αυτές συνεχιστούν, η αμερικανική αγορά μπορεί να οδηγηθεί σε ακόμα μεγαλύτερη εξάρτηση από εισαγόμενα αυτοκίνητα.
Τι σημαίνει η υπερπαραγωγή για τους κατασκευαστές;
Όταν οι αυτοκινητοβιομηχανίες παράγουν περισσότερα αυτοκίνητα από όσα μπορούν να πουλήσουν, έχουν δύο επιλογές: είτε να μειώσουν την παραγωγή είτε να μεταφέρουν την παραγωγή σε χώρες με χαμηλότερο κόστος.
Ήδη, η Ford έχει αρχίσει να αποσύρεται από ορισμένες ευρωπαϊκές αγορές, ενώ η Stellantis αναδιοργανώνει τις παραγωγικές της μονάδες. Παράλληλα, γερμανικοί όμιλοι, όπως η Volkswagen και η BMW, ενισχύουν τη δραστηριότητά τους στην Ισπανία και το Μεξικό, όπου η παραγωγή είναι φθηνότερη.
Δεν είναι μόνο οι μονάδες παραγωγής που μεταφέρονται, αλλά και η έρευνα και ανάπτυξη. Παλαιότερα, οι κατασκευαστές διατηρούσαν τα κέντρα έρευνας στις χώρες τους, όμως πλέον βλέπουμε όλο και περισσότερες επενδύσεις στην Ασία και τη Λατινική Αμερική.
Πού οδεύει η αυτοκινητοβιομηχανία;
Η υπερπαραγωγή δημιουργεί σοβαρές προκλήσεις για τους κατασκευαστές, τις κυβερνήσεις και τους εργαζομένους. Αν δεν μειωθεί η παραγωγή ή αν δεν βρεθούν νέες αγορές, οι πιέσεις στις τιμές θα αυξηθούν, οδηγώντας σε απώλειες εσόδων και πιθανές περικοπές θέσεων εργασίας.
Η παγκόσμια αγορά αυτοκινήτων εισέρχεται σε μια νέα εποχή, όπου ο ανταγωνισμός γίνεται πιο σκληρός και η εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ παραγωγής και ζήτησης είναι ζωτικής σημασίας. Μένει να δούμε αν οι κατασκευαστές θα προσαρμοστούν έγκαιρα ή αν η υπερπαραγωγή θα οδηγήσει σε ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα για τον κλάδο.