Παρά την έντονη πίεση για εξηλεκτρισμό, η αυτοκινητοβιομηχανία εμφανίζεται διχασμένη ως προς την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθήσει, αφήνοντας τους καταναλωτές με περισσότερες απορίες παρά βεβαιότητες.
Η μετάβαση προς την ηλεκτροκίνηση παρουσιάζεται ως η αναπόφευκτη πορεία της αυτοκινητοβιομηχανίας για τις επόμενες δεκαετίες. Ωστόσο, πίσω από τις επίσημες ανακοινώσεις, τις κυβερνητικές εξαγγελίες και τα πλάνα απανθρακοποίησης, η εικόνα δεν είναι τόσο ξεκάθαρη. Η ίδια η βιομηχανία μοιάζει να διχάζεται: άλλοι βλέπουν τα ηλεκτρικά ως τη μοναδική λύση, ενώ άλλοι θεωρούν ότι η τεχνολογία θα πρέπει να παραμείνει ανοιχτή και πολυδιάστατη.
Η δημόσια συζήτηση φούντωσε και πάλι ύστερα από δύο αντιφατικές τοποθετήσεις στελεχών κορυφαίων κατασκευαστών. Από τη μία, ο Matt Harrison της Toyota Ευρώπης μίλησε για «τεχνολογική ουδετερότητα», δηλαδή την ανάγκη συνύπαρξης πολλών εναλλακτικών λύσεων, από το υδρογόνο και τα συνθετικά καύσιμα έως τα ηλεκτρικά. Από την άλλη, ο Wayne Griffiths (SEAT – Cupra) ξεκαθάρισε ότι για εκείνον τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι η μόνη πραγματική απάντηση στη μετάβαση προς την «καθαρή» κινητικότητα, τουλάχιστον μέχρι το 2035.
Η πραγματικότητα είναι πως η αγορά διαμορφώνεται διαφορετικά ανά γεωγραφική περιοχή. Η Ευρώπη πιέζει προς πλήρη εξηλεκτρισμό, με την πλειονότητα των κρατών-μελών να στηρίζει την απαγόρευση πώλησης θερμικών αυτοκινήτων από το 2035. Αντίθετα, στις ΗΠΑ και σε αναδυόμενες αγορές, η προσαρμογή είναι πιο αργή και οι καταναλωτές παραμένουν πιο συντηρητικοί – κυρίως λόγω του κόστους, της περιορισμένης υποδομής φόρτισης και της αβεβαιότητας γύρω από την αυτονομία.
Ταυτόχρονα, οι εξελίξεις στα συνθετικά καύσιμα (e-fuels) και στην τεχνολογία κυψελών καυσίμου (fuel cells) συνεχίζουν. Η Porsche και άλλες εταιρείες πειραματίζονται έντονα με e-fuels, ελπίζοντας ότι η τεχνολογία θα επιτρέψει τη συνέχιση της ύπαρξης των κινητήρων εσωτερικής καύσης σε πιο βιώσιμη μορφή. Ωστόσο, τα συνθετικά καύσιμα είναι ακόμη ακριβά, απαιτούν πολλή ενέργεια για την παραγωγή τους και δεν έχουν διαμορφωμένο δίκτυο διανομής.
Όσον αφορά τα αμιγώς ηλεκτρικά, τα προβλήματα δεν έχουν λυθεί εντελώς. Αν και η τεχνολογία βελτιώνεται συνεχώς -με αποδοτικότερα στοιχεία μπαταριών, μεγαλύτερες αυτονομίες και ταχύτερους φορτιστές- εξακολουθούν να υπάρχουν εμπόδια. Το κόστος παραμένει υψηλότερο σε σύγκριση με τα αντίστοιχα θερμικά, ειδικά χωρίς κρατικές επιδοτήσεις. Η υποδομή φόρτισης είναι άνιση: χώρες όπως η Νορβηγία ή η Ολλανδία έχουν πυκνά δίκτυα, αλλά σε άλλες περιοχές της Ευρώπης, και πολύ περισσότερο παγκοσμίως, η εικόνα είναι εντελώς διαφορετική.
Από την πλευρά των κατασκευαστών, πολλοί δείχνουν επιφυλακτικότητα. Οι πωλήσεις ηλεκτρικών δεν αυξάνονται με τον αναμενόμενο ρυθμό, ενώ αρκετές εταιρείες αναθεωρούν τα πλάνα τους. Η Ford, για παράδειγμα, επιβράδυνε επενδύσεις σε μοντέλα EV για την αγορά των ΗΠΑ. Η Volkswagen ανακοίνωσε επίσης αναπροσαρμογή στην παραγωγή, εστιάζοντας περισσότερο σε μοντέλα με χαμηλότερο κόστος. Άλλες μάρκες, όπως η Stellantis, πειραματίζονται ταυτόχρονα με ηλεκτρικά, συνθετικά καύσιμα και βελτιώσεις στους μικρούς θερμικούς κινητήρες.
Ο ρόλος των κυβερνήσεων σε αυτό το σκηνικό είναι καθοριστικός. Χωρίς σαφή πολιτική και σταθερά κίνητρα, οι επενδύσεις γίνονται ριψοκίνδυνες. Το κοινό περιμένει από την πολιτεία και τη βιομηχανία να δώσουν κατεύθυνση – όμως αυτή λείπει. Και όσο αυτή η ασάφεια παραμένει, οι καταναλωτές κρατούν στάση αναμονής.
Μέσα σε όλα αυτά, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η μεγαλύτερη πρόκληση είναι περιβαλλοντική και όχι τεχνολογική. Η ανάγκη περιορισμού των εκπομπών CO₂ παραμένει, ανεξαρτήτως του πώς θα μετακινούμαστε. Το ζήτημα είναι με ποιον τρόπο και με ποια τεχνολογία θα το πετύχουμε.
Ίσως τελικά το ερώτημα να μην είναι αν τα ηλεκτρικά είναι το μέλλον, αλλά αν είναι η μοναδική διαδρομή προς αυτό. Και αυτή η απάντηση δεν έχει ακόμη δοθεί, ούτε από τις ίδιες τις αυτοκινητοβιομηχανίες.
