Μετά τις τελευταίες εξελίξεις στις ΗΠΑ, η επιβολή δασμών 25% και στα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα από τον Donald Trump δεν αποτελεί πλέον απειλή αλλά πραγματικότητα.
Ο πρώην πρόεδρος και νυν επικρατέστερος υποψήφιος των Ρεπουμπλικάνων επανέφερε τους δασμούς στις εισαγωγές αυτοκινήτων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, στο πλαίσιο της στρατηγικής του για ενίσχυση της αμερικανικής βιομηχανίας.
Η απόφαση αφορά κυρίως τα ευρωπαϊκά premium και πολυτελή μοντέλα που κατασκευάζονται στην Ευρώπη και εξάγονται στις ΗΠΑ, μεταξύ των οποίων βρίσκονται μοντέλα από τη BMW, τη Mercedes, την Audi και τη Porsche. Τα πρώτα σημάδια επίδρασης είναι ήδη ορατά: η τιμή ορισμένων μοντέλων αναμένεται να αυξηθεί ακόμη και κατά 10.000 ευρώ στην αμερικανική αγορά, καθιστώντας τα λιγότερο ανταγωνιστικά απέναντι σε τοπικά κατασκευασμένα ή ασιατικά αυτοκίνητα.
Στις ΗΠΑ ίσχυε μέχρι πρόσφατα ένας πρόσθετος δασμός μόλις 2,5% για τα εισαγόμενα επιβατικά αυτοκίνητα από την ΕΕ, ενώ για τα pick-up και τα ελαφρά φορτηγά ίσχυε ήδη ο υψηλός δασμός 25% (ο λεγόμενος «chicken tax»). Η νέα ρύθμιση γενικεύει τον υψηλό δασμό στο σύνολο των ευρωπαϊκών αυτοκινήτων, ανεξαρτήτως κατηγορίας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αντέδρασε, δηλώνοντας ότι εξετάζει όλα τα ενδεχόμενα, περιλαμβανομένων και αντίμετρων. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Trump στοχοποιεί τις ευρωπαϊκές κατασκευάστριες, τις οποίες θεωρεί «άδικα ευνοημένες» λόγω του εμπορικού πλεονάσματος της ΕΕ έναντι των ΗΠΑ στον τομέα του αυτοκινήτου. Η διαφορά αυτή οξύνθηκε τα τελευταία χρόνια, καθώς αυξήθηκε η ζήτηση για γερμανικά SUV, εξηλεκτρισμένα μοντέλα και πολυτελείς εκδόσεις από την πλευρά των Αμερικανών καταναλωτών.
Οι βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις ενδέχεται να περιλαμβάνουν πτώση των εξαγωγών και αύξηση της πίεσης για μεταφορά παραγωγής εντός των ΗΠΑ. Η BMW και η Mercedes διαθέτουν ήδη εργοστάσια στο αμερικανικό έδαφος, κυρίως για SUV μοντέλα, όμως αυτά δεν επαρκούν για να καλύψουν όλο το εύρος των εξαγωγών. Οι εταιρείες καλούνται να πάρουν δύσκολες αποφάσεις σχετικά με τη στρατηγική παραγωγής και διανομής τους.
Μακροπρόθεσμα, ο κίνδυνος δεν είναι μόνο οικονομικός αλλά και τεχνολογικός. Σε μια περίοδο όπου απαιτείται στενή διασυνοριακή συνεργασία για την εξέλιξη εξηλεκτρισμένων και αυτόνομων τεχνολογιών, η επιστροφή σε εμπορικές αντιπαραθέσεις ενδέχεται να επιβραδύνει την καινοτομία και να διασπάσει τον παγκόσμιο σχεδιασμό των αυτοκινητοβιομηχανιών. Η ενίσχυση του προστατευτισμού σε κρίσιμες αγορές όπως οι ΗΠΑ δυσκολεύει τη μετάβαση σε νέες τεχνολογίες και περιορίζει την ελευθερία στρατηγικών κινήσεων για τις ευρωπαϊκές εταιρείες.
Το επόμενο διάστημα αναμένεται ιδιαίτερα κρίσιμο, καθώς η αντίδραση της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα καθορίσει αν θα υπάρξει αποκλιμάκωση ή νέα όξυνση στην εμπορική σύγκρουση. Σε κάθε περίπτωση, η αυτοκινητοβιομηχανία βρίσκεται ξανά στο επίκεντρο γεωπολιτικών εξελίξεων που διαμορφώνουν το μέλλον της πέρα από τα όρια της τεχνολογίας.
