Η εξέλιξη του αυτοκινήτου είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την τεχνολογική πρόοδο του σύγχρονου πολιτισμού. Γνωρίζετε όμως πόσο πίσω στο χρόνο υπήρχαν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα;
31 Αυγούστου, 1894. Ο χημικός Pedro Salom και ο εφευρέτης Henry Morris διασχίζουν τους δρόμους της Φιλαδέλφεια στην Πενσυλβάνια καθισμένοι στο Electrobat. Αυτό ήταν ένα από τα πρώτα αξιόλογα ηλεκτροκίνητα αυτοκίνητα, ενώ μία δεκαετία νωρίτερα υπήρξαν αναφορές για ηλεκτρικά και στο Λονδίνο. Οι δύο άντρες χρειάστηκαν περίπου δύο μήνες για να κατασκευάσουν το περίπου δύο τόνων Electrobat εκ των οποίων τα 725 κιλά αφορούσαν στις μπαταρίες μολύβδου-οξέως. Το Electrobat ήταν ένα μικρό θαύμα για την εποχή του καθώς μπορούσε να διανύσει περίπου 40 χιλιόμετρα.
Εκείνη την δεκαετία στους δρόμους της Νέας Υόρκης επικρατούσε πολύ μεγαλύτερη ησυχία από ότι σήμερα. Όχι επειδή κυκλοφορούσαν λιγότερα οχήματα αλλά επειδή το ένα τρίτο από αυτά ήταν ηλεκτρικά, σύμφωνα με μια αναφορά του 1894. Ο Ferdinand Porsche είχε κατασκευάσει το 1901 το Lohner, ένα περίεργο όχημα που συνδύαζε την κίνηση ενός ηλεκτροκινητήρα με έναν θερμικό. Αυτό ήταν το πρώτο υβριδικό.
Περνώντας στον επόμενο αιώνα το 1902 ιδρύεται η Texaco. Τα πετρελαιοειδή μπορεί να μην είχαν τότε ιδιαίτερη πέραση, σύντομα όμως θα κατακτούσαν οικονομικά τον πλανήτη. Μέσα στην ίδια δεκαετία διαπιστώθηκε πως τελικά τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα δεν μπορούσαν να ανταγωνιστούν τα συμβατικά με τους κινητήρες εσωτερικής καύσης, με την σημαντικά μεγαλύτερη αυτονομία και τον γρήγορο ανεφοδιασμό. Μάλιστα με την ηλεκτρική μίζα επιλύεται και το θέμα της δύσκολης εκκίνησης της μηχανής.
Την δεκαετία του 1910 ο Henry Ford σχεδιάζει την πρώτη γραμμή παραγωγής αυτοκινήτων και ουσιαστικά τα βενζινοκίνητα καθιερώνονται ως ο βασικός τρόπος μετακίνησης βάζοντας στον πάγο τα ηλεκτρικά. Αξιοσημείωτο είναι πως η κίνηση στους δρόμους είχε αυξηθεί τόσο πολύ που το 1918 οι κάτοικοι του Ντιτρόιτ, της μέχρι πρότινος αμερικάνικης “Μέκκας” του αυτοκινήτου, χρησιμοποιούν για πρώτη φορά φωτεινούς σηματοδότες τριών χρωμάτων ώστε να ρυθμίσουν την κυκλοφορία των δρόμων.
Αυτό που δεν γνωρίζουν πολλοί είναι πως o Ford συνεργαζόταν στενά με τον Thomas Edison και ήθελε να κατασκευάσει χιλιάδες οχήματα μηδενικών ρύπων με μπαταρίες. Ωστόσο, την επόμενη δεκαετία ανακαλύπτονται τεράστια αποθέματα χρυσού παγκοσμίως και η τιμή του πετρελαίου πέφτει κατακόρυφα αποθαρρύνοντας τελείως τον Ford από την παραγωγή ηλεκτρικών.
Μέχρι το 1971 κανείς δεν είχε κάνει λόγο για ηλεκτρικό αυτοκίνητο πέρα από τα… Lunar Rover που είχαν πατήσει στη σελήνη με την αποστολή του Apollo 15. Το μόνο σημαντικό που είχε καταγραφεί νωρίτερα και που είχε σχέση με ηλεκτρικό ρεύμα ήταν το 1937 όταν το Blaupunkt 7A78 έγινε το πρώτο ραδιόφωνο αυτοκινήτου με περιορισμένο μέγεθος, δύο περιοχές συχνοτήτων και κανονική κεραία. Οι μέχρι τότε εναλλακτικές για μουσική καταλάμβαναν τον χώρο των ποδιών των μπροστινών επιβατών, ενώ κόστιζαν το 50% της αξίας ενός μικρού αυτοκινήτου!
Την περίοδο της πετρελαϊκής κρίσης το 1973 με το εμπάργκο του OPEC η αγορά δεν στρέφεται μόνο στους μικρότερους κινητήρες (κάπως έτσι γεννήθηκαν τα Honda Civic, Renault 5 κ.α.) αλλά εξετάζει ξανά την προοπτική της ηλεκτροκίνησης. Για πολύ λίγο όμως αφού κανείς κατασκευαστής εκείνη την εποχή δεν μπορούσε να προωθήσει υπέρβαρα, άσχημα, δυσκίνητα και ακριβά ηλεκτρικά που δεν μπορούσαν να απομακρυνθούν από μια πρίζα για πάνω από 60-80 χιλιόμετρα.
Οι κατασκευαστές έβλεπαν πειραματικά τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, όπως ήταν τo Peugeot 205 EV, η BMW 1602e, τo Mercedes LE 306, VW Golf Mk1, κ.α. δίχως να ξεχνάμε τις κυψέλες καυσίμου και το GM Electrovan.
Το 1996 η GM παρουσιάζει το EV1, το πρώτο σύγχρονο ηλεκτρικό αυτοκίνητο από ένα μεγάλο κατασκευαστή που μπορούσε να διανύσει κοντά στα 100 χιλιόμετρα με μία φόρτιση και να αναπτύξει ταχύτητα έως τα 130 χλμ./ώρα. Οι αντιδράσεις ήταν έντονες και πολλοί εκείνοι την εποχή αναρωτιούνται γιατί δεν εξελίσσονται τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα μιλώντας για πετρελαϊκά συμφέροντα και χειραγώγηση του παγκόσμιου ενεργειακού ιστού γύρω από τον μαύρο χρυσό. Το 1997 η Toyota παρουσιάζει το επαναστατικό Prius, το πρώτο υβριδικό αυτοκίνητο μαζικής παραγωγής.
Στις αρχές του 2000 υπάρχει μία έντονη προώθηση για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα με κυψέλες καυσίμου με υδρογόνο (πρωτοπόροι οι Toyota και Honda στα FCEV οχήματα), αλλά εδώ εξακολουθεί να υπάρχει το ζήτημα της παραγωγής, αποθήκευσης, μεταφοράς και του δικτύου του Η2. Το 2006 η Tesla προκαλεί ιδιαίτερη αίσθηση με το Roadster, το πρώτο μοντέλο της αμερικανικής εταιρίας που πρωτοστατεί και καινοτομεί με τον Elon Musk στο τιμόνι της. Το 2010 η Nissan παρουσιάζει το Leaf, το πρώτο πετυχημένο εμπορικά ηλεκτρικό αυτοκίνητο στον κόσμο. Ένα χρόνο αργότερα η Chevrolet λανσάρει το plug-in υβριδικό Volt και αργότερα η BMW το i3.
Λίγο αργότερα ξεσπά το περιβόητο σκάνδαλο για τους ντίζελ (το dieselgate) και σε συνδυασμό με τα αυστηρότερα όρια για τις εκπομπές του διοξειδίου του άνθρακα από την ΕΕ θα μπορούσε να πει κανείς πως αυτά θα στάθηκαν το εφαλτήριο για την έναρξη της εποχής της ηλεκτροκίνησης. Η οποία μετά από έναν αιώνα και κάτι θα πάρει τελικά την εκδίκησή της αφού σταδιακά θα αρχίσει να εξαπλώνεται για να αποτελέσει σε μερικές δεκαετίες το κυρίαρχο είδος μετακίνησης και της απεξάρτησης από τα υγρά καύσιμα. Για να δούμε, τι θα δούμε…
Δημοσιευμένο στο “Κ” – Αυτοκίνητο της Καθημερινής (3/11/19)
